قرارداد انتقال یا واگذاری حواله خودرو چیست و چگونه نوشته می شود

همه ما می‌دانیم که هر چقدر تقاضا برای یک محصول زیادتر باشد، تولید و عرضه آن نیز افزایش می‌یابد. صنعت خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست درحالی‌که روزبه‌روز شاهد افزایش افسارگسیخته قیمت انواع ماشین هستیم. این وضع نامطلوب و بی‌ثبات باعث شده تا ماشین به یک محصول سرمایه‌ای تبدیل شود. محصولی که اغلب دلالان بدون هیچ نگرانی آن را با قیمتی اندک از شرکت‌های خودروسازی می‌خرند سپس با چندین برابر قیمت، همان اتومبیل را در بازار می‌فروشند.

در این میان نیز عده زیادی از مردم برای خرید خودرو دچار مشکل هستند؛ اما به هر نحو که شده در کمپانی‌های ساخت اتومبیل ثبت‌نام می‌کنند تا ضمن فروش امتیاز خودرو، مقداری سود کنند. این در حالی است که خریدار ماشین از کمپانی و شخص انتقال‌گیرنده حواله، باید قراردادی منسجم میان خود منعقد کنند. نام این موافقت‌نامه، قرارداد انتقال حواله خودرو است و ما در طول این مقاله از وکیل‌باشی درباره ابعاد حقوقی چنین توافق مهمی صحبت خواهیم کرد.

چنانچه می‌خواهید راجع به نحوه انتقال حواله خودرو در دفترخانه، هزینه‌های واگذاری این امتیاز، نحوه تنظیم این توافق حقوقی و مسائلی ازاین‌دست مطلع شوید، تا انتها همراه وکیل‌باشی بمانید.

حواله خودرو چیست؟ آیا خرید و فروش آن قانونی است؟

همان‌طور که در مقدمه نیز اشاره کردیم، نابسامانی‌های بازار خودرو طی سال‌های اخیر باعث شده تا خریدوفروش خودروهای صفرکیلومتر در میان مردم، به یک معامله سودآور تبدیل شود.

در این میان، فردی که در شرکت‌های خودروسازی مثل سایپا و ایران‌خودرو ثبت‌نام می‌کند، ماشین به‌مراتب ارزان‌تری را نسبت به بازار می‌خرد. معامله‌ای که میان شرکت خودروسازی و شخص خریدار ماشین صورت می‌گیرد، توسط حواله‌ای انجام می‌شود که مشخصات دقیق ماشین و ثمن معامله در آن درج شده است. این سند حاوی تعهدات تولیدکننده خودرو نسبت به تحویل‌گیرنده یا خریدار است.

هنگامی که خریدار ثمن یا همان وجه خرید ماشین را به کمپانی موردنظر پرداخت می‌کند، این حواله به او تعلق می‌گیرد که نشان‌دهنده مالکیت او است. به‌این‌ترتیب، خریدار ماشین صفرکیلومتر، پیش از تحویل‌گرفتن اتومبیل از نمایندگی، حواله آن را می‌فروشد.

به‌عنوان‌مثال اگر حواله پژو پارس 300 میلیون تومان باشد، خریدار این حواله را در ازای مبلغی بیشتر مثل 400 میلیون تومان به شخص دیگری منتقل می‌کند. حال ممکن است بپرسید این نحوه فروش حواله خودرو ممنوعیت قانونی دارد یا نه؟

طی چند سال اخیر با گسترش کار دلالان خودرو، کمپانی‌های سازنده اتومبیل در حواله‌هایشان این طور قید می‌کنند که: "فروش حواله خودرو غیرقانونی است." بنابراین، یکی از نکات حقوقی مهم در نحوه معامله حواله خودرو ای است که به مندرجات داخل حواله توجه ویژه‌ای داشته باشید.

درمورد خرید حواله خودروهای صفرکیلومتر نیز چالش‌های مختلفی از جمله چالش‌های برگ سبز خودرو و سند مالکیت همچنان وجود دارد. برای آشنایی بیشتر با این مسئله، کافی است روی لینک بالا کلیک کنید.

قرارداد انتقال حواله خودرو چیست؟

"قرارداد انتقال حواله خودرو، موافقت‌نامه‌ای است که در قالب صلح‌نامه یا وکالت‌نامه میان انتقال‌دهنده و انتقال‌گیرنده تنظیم می‌شود. برحسب این توافق‌نامه، انتقال‌دهنده حواله خودرو، پیش از تحویل‌گرفتن اتومبیل از شرکت خودروسازی، مالکیت خودروی مزبور را در ازای دریافت مبلغی معین، به طرف مقابل واگذار می‌کند."

پس از اینکه این قرارداد میان طرفین امضا شد، انتقال‌گیرنده می‌تواند به هر یک از نمایندگی‌های مجاز شرکت خودروسازی مربوطه مراجعه کند. به این ترتیب که حواله خودرو را به نمایندگی ارائه نموده و اتومبیل موردنظر را تحویل می‌گیرد.

البته، این قرارداد پیچیدگی‌های فراوانی دارد که در ادامه برای روبه‌رونشدن با این موارد، توضیحات مفصل‌تری را ارائه می‌کنیم. نکته مهم این است که پیش از انجام این معامله یا هر نوع قرارداد قانونی دیگر، از مشاوره حقوقی با وکلای دادگستری غافل نشوید.

نحوه انتقال حواله خودرو به چه صورت است؟

مراحل واگذاری حواله خودرو به این صورت است که طرفین پس از انجام مذاکرات اولیه باید در دفترخانه‌ای اسناد رسمی حاضر شوند. انتقال‌دهنده و انتقال‌گیرنده حواله خودرو 2 راه قانونی برای انتقال مالکیت ماشین دارند:

راه اول

استفاده از قرارداد صلح است که در قالب صلح‌نامه میان طرفین نوشته می‌شود. ممکن است تعجب کنید که چرا عقد صلح؟ در واقع این عقد آن‌قدر انعطاف‌پذیر است که می‌تواند برای بسیاری از معاملات کاربردی باشد. در اینجا نیز طرفین از قرارداد صلح معوض برای انتقال حواله ماشین استفاده می‌کنند.

در صلح معوض حواله خودرو، انتقال‌گیرنده مبلغ مشخصی پول را به انتقال‌دهنده حواله می‌پردازد. هرچند این موضوع شبیه به عقد بیع است؛ اما برای رهایی از آثار و مقررات بیع، طرفین این قرارداد را انتخاب می‌کنند.

برای درک بهتر این قضیه، یک‌مرتبه متن ماده ۷۵۸ قانون مدنی را باهم مرور می‌کنیم:

«صلح در مقام معاملات هر چند نتیجه معامله را که به‌جای آن واقع شده است می‌دهد لیکن شرایط و احکام خاصه آن معامله را ندارد، بنابراین اگر مورد صلح عین باشد در مقابل عوض، نتیجه آن همان نتیجه بیع خواهد بود بدون اینکه شرایط و احکام خاصه بیع در آن مجری شود»

راه دوم

دومین راهکار برای خرید امتیاز خودرو، استفاده از قرارداد وکالت است. به این صورت که طرفین قرارداد انتقال حواله خودرو میان خودشان یک وکالت‌نامه رسمی تنظیم می‌کنند. در نتیجه، انتقال‌گیرنده با دردست‌داشتن وکالت‌نامه می‌تواند کلیه امور حقوقی مربوط به انتقال خودرو به نام خودش را انجام دهد.

ضروری است بدانید که تنظیم وکالت‌نامه، حتی وکالت بلاعزل باز هم دردسرهای مختلفی را برایتان به وجود می‌آورد. به‌عنوان‌مثال عقد وکالت حتی اگر بلاعزل هم باشد با فوت یکی از طرفین منحل خواهد شد. حال تصور کنید که مبلغ زیادی پول را به انتقال‌گیرنده یا همان خریدار خودرو پرداخته کرده‌اید و او به شما وکالت داده است. در حین انجام مراحل قانونی انتقال مالکیت خودرو، او فوت می‌کند و شما با دنیایی از پشیمانی مواجه خواهید شد.

اگر از این روش استفاده می‌کنید، به مالکیت انتقال‌دهنده حواله توجه فراوانی داشته باشید. ممکن است انتقال‌دهنده به شخص دیگری وکالت داده باشد تا حواله را به شما منتقل کند؛ در این مورد نیز به متن وکالت‌نامه میان این دو نفر دقت کنید تا همه چیز درست و قانونی باشد.

توصیه می‌کنیم نحوه فروش حواله خودرو بدون صلح یا با صلح‌نامه را انتخاب نکنید. چرا که بهترین و امن‌ترین راه‌حل، داشتن یک قرارداد جامع و حرفه‌ای است که توسط وکیلی متبحر در امر قراردادنویسی تدوین شده باشد. ازاین‌رو، تیم وکلا و حقوق‌دانان وکیل‌باشی ضمن برخورداری از تجربه کافی و دانش حقوقی بالا، قرارداد واگذاری حواله خودرو را در قالب یک قرارداد سفارشی برای شما تنظیم می‌کنند. در واقع این یک قرارداد اختصاصی است که مطابق با نیازها و انتظارات شما تدوین می‌شود و توافقی شخصی‌سازی‌شده است.

از دیگر مزایای قراردادهای سفارشی وکیل‌باشی، برخورداری از یک جلسه مشاوره حقوقی رایگان است که باتوجه‌به قیمت بسیار مناسب این گونه قراردادها، جای هیچ شبهه‌ای را برایتان باقی نمی‌گذارد. برای اطلاع از نحوه ثبت درخواست تنظیم قرارداد انتقال حواله خودرو کافی است روی لینک کلیک کنید.

چند سؤال مهم درباره قرارداد واگذاری حواله خودرو

در این قسمت قصد داریم به چند سؤال رایج درباره قرارداد انتقال حواله خودرو پاسخ دهیم. همچنان همراه ما باشید؛ چرا که ممکن است پاسخ شما نیز در میان جواب‌های زیر باشد.

یک) هزینه واگذاری حواله خودرو چقدر است؟

بهتر است بدانید که هزینه انتقال حواله خودرو، تحت‌تأثیر 3 فاکتور است. در واقع، قیمت فروش حواله خودرو ابتدا به میزان اختلاف میان قیمت خودرو در بازار و کارخانه بستگی دارد. ممکن است پژو پارس در کارخانه 200 میلیون تومان قیمت گذاشته شود اما مردم برای خرید این ماشین در بازار چیزی حدود 600 میلیون تومان باید هزینه کنند.

معیار بعدی برای قیمت‌گذاری روی حواله‌های خودرو، زمان تحویل اتومبیل از نمایندگی است؛ یعنی هرچقدر زمان تحویل ماشین نزدیک‌تر باشد، قیمت حواله نیز بالاتر می‌رود. در نهایت، اگر کارخانه تولید ماشین افزایش قیمت را به خریداران اعلام کند، بدون تردید قیمت انتقال حواله نیز بیشتر می‌شود.

توصیه می‌کنیم مطلب نحوه فسخ معامله خودرو را مطالعه کنید تا در این زمینه نیز اطلاعات حقوقی خوبی به دست آورید.

دو) خرید امتیاز خودرو چه خطراتی دارد؟

انتقال حواله خودرو جز پر کردن جیب دلالان، هیچ عایدی مثبتی برای مردم نداشته است. از سوی دیگر، سازندگان خودروهای ایرانی نیز از رشد بی‌رویه دلالان بازار خودرو گله‌مند هستند. به همین دلیل، طی چند شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا در سال اخیر ممنوعیت واگذاری حواله اتومبیل را به‌عنوان یک راه‌حل مناسب در نظر گرفته‌اند.

بااین‌وجود، باید مراقب کلاهبرداران و دلالان سودجوی این عرصه باشید. چرا که نمی‌توانید از تعداد واگذاری‌های حواله یک خودرو به‌هیچ‌وجه مطلع شوید. ازاین‌رو، حواله‌ای را بخرید که فروشنده آن، هم‌زمان حواله را به چندین نفر دیگر نیز فروخته است.

علاوه بر مورد اخیر، ریسک‌های انتقال حواله توسط وکالت‌نامه نیز بر هیچ‌کس پوشیده نیست. موضوعی که در پاراگراف‌های قبلی به‌خوبی به آن اشاره داشتیم.

ازجمله موضوعات متداول میان معامله‌کنندگان خودروها، عدم اطلاع از شرایط و مراحل تنظیم سند خودرو است. موضوعی که در مطلب نحوه الزام به تنظیم سند خودرو در مورد آن صحبت کرده‌ایم و خواندنش را به شما هم توصیه می‌کنیم.

سه) هزینه نقل‌وانتقال حواله خودرو بر عهده چه کسی است؟

در مورد هزینه‌های واگذاری حواله خودرو در دفترخانه هیچ قاعده و قانون مشخصی وجود ندارد. ملاک، مذاکرات و توافقات میان انتقال‌دهنده و طرف دیگر معامله است. اگر طرفین این مسئله را در متن قرارداد مشخص نکرده باشند، احتمال بروز اختلاف میان آن‌ها بسیار زیاد است؛ لذا پیشنهاد وکیل‌باشی این است که در مواد قرارداد، ماده‌ای را به داوری در قرارداد اختصاص دهید. البته، عرف حاکم بر معاملات هزینه‌های انتقال حواله را برعهده فروشنده می‌داند؛ اما شما می‌توانید خلاف آن نیز توافق کنید.

و اما جمع‌بندی مطلب

قرارداد انتقال حواله خودرو از آن توافقات حقوقی است که وجود منازعه و اختلاف میان طرفین، چندان دور از ذهن و عجیب نیست! همین موضوع شد تا ضمن توضیح این قرارداد، سؤالات پرتکراری مثل هزینه انتقال حواله، خطرات احتمالی این کار و نحوه انجام این معامله را توضیح دهیم.

چنانچه دررابطه‌با این مقاله سؤال یا ابهامی دارید، آن را در قسمت نظرات کاربران بنویسید و مشاوران حقوقی تیم وکیل‌باشی همراه و پاسخگوی همیشگی شما هستند. 

راضیه حبیبی_ کارشناس حقوقی وکیل‌باشی