آیا جعل امضای دیجیتال ممکن است؟

با گسترش کاربرد امضای دیجیتال در اسناد و قراردادها، سوال مهمی که ممکن است پیش آید این است که آیا امکان جعل در این نوع امضا وجود دارد یا خیر؟ و این که جعل در امضای دیجیتال چگونه ممکن است واقع شود؟

در پاسخ باید گفت جعل امضای دیجیتال با دسترسی غیرمجاز به کلید خصوصی که در ادامه درباره‌ی آن توضیح خواهیم داد، اتفاق می‌افتد. برای مقابله با این مشکل، توکن‌های فیزیکی و غیر فیزیکی به‌کار می‌روند که هر کدام دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. 

اما راهکار بدون نقصی که ما در این مقاله بیشتر به آن پرداختیم؛ استفاده از توکن‌های یک‌بار مصرف است. این توکن‌ها امنیت امضای شما را افزایش داده و به کاهش خطرات جعل کمک می‌کنند. 

در ادامه این نوشتار، جعل امضای دیجیتال و چگونگی جعل توکن‌های فیزیکی و غیر فیزیکی را شرح داده و به صورت قانونی به بررسی جرم جعل امضای دیجیتال می‌پردازیم.

جعل امضای دیجیتال یعنی چه؟

جعل امضای دیجیتال به معنای تقلب و دستکاری امضا به نحوی که نشان دهنده این باشد که از طرف شخص یا نهاد معتبر صادر شده است. در واقع، اگر شخصی به توکن شخصی صاحب امضا دسترسی پیدا کند، می‌تواند محتوای سند را تغییر دهد یا امضای دیجیتال را جعل کند.

در توضیح اینکه امضای دیجیتال چیست؟ باید گفت، امضای دیجیتال نسخه آنلاین امضای سنتی است که از دو کلید رمزنگاری، یکی عمومی و دیگری خصوصی، تشکیل شده است. 

کلید عمومی برای همه قابل دسترسی است و به افراد اجازه می‌دهد تا اصالت و اعتبار امضا را بررسی کنند.

 در مقابل، کلید خصوصی به‌صورت انحصاری در اختیار صاحب امضا است و برای ایجاد امضای دیجیتال استفاده می‌شود.

این کلید خصوصی یک رشته رمزنگاری شده از داده‌ها است که از طریق توکن، می‌توان به آن دسترسی داشت. این گواهی فقط متعلق به صاحب امضا می‌باشد. اگر می‌خواهید، بیشتر با این گواهی یا به اصطلاح توکن آشنا شوید. می‌توانید مقاله گواهی امضای دیجیتال را بخوانید.

ما دو نوع توکن امضای دیجیتال داریم: 

• توکن فیزیکی 

•  توکن غیر فیزیکی

در ادامه چگونگی امکان جعل هر کدام را بررسی می‌کنیم:

آیا توکن‌ های فیزیکی قابل جعل هستند؟

توکن‌های فیزیکی به‌عنوان توکن‌های USB شناخته می‌شوند.

این گواهی یا توکن به دلیل ماهیت فیزیکی خود ممکن است، گم شوند یا به‌راحتی به سرقت بروند. 

هر فردی که به توکن‌ USB دسترسی پیدا کند، می‌تواند به امضا و اطلاعات شخصی صاحب توکن دست یابد، که در این صورت احتمال جعل در امضا افزایش می‌یابد.

برای حل این چالش مرکز میانی، توکن‌ها را به صورت غیر فیزیکی در اختیار افراد، قرار می‌دهد. 

برای دانستن مزایا و معایب هر دو توکن، می‌توانید مقاله توکن امضای دیجیتال چیست؟ را مطالعه کنید.

آیا توکن‌ های غیر فیزیکی قابل جعل هستند؟

با وارد شدن توکن‌های غیر فیزیکی، خیال افراد کمی راحت شد؛ چون این توکن‌ها بر روی اپلیکیشن‌های خاص، روی موبایل شما قرار می‌گیرند و دسترسی شما را افزایش می‌دهند. 

این نوع توکن کمتر در معرض سرقت و گم شدن است.

بهتر است بدانید که این توکن، دارای نقص‌هایی است. به طور مثال اگر کسی به موبایل شما دسترسی پیدا کند، می‌تواند از امضا و اطلاعات شما سوء استفاده نماید.

در اینجا وکیل باشی، برای جلوگیری از جعل و سوء استفاده از اطلاعات شما، راهکار جدیدی را تحت عنوان توکن یک بار مصرف ارائه می‌دهد.

چگونه توکن‌ های وکیل باشی از جعل جلوگیری می‌ کنند؟

وکیل باشی برای راحتی شما، به عنوان واسطه، توکن‌های امضای دیجیتال را که از مراکز معتبر صادر می‌شود به صورت یکبار مصرف در اختیار شما قرار می‌دهد. 

 این توکن‌ها پس از یکبار استفاده منقضی می‌شوند به همین دلیل، از جعل امضای دیجیتال شما جلوگیری کنند. 

شما می‌توانید با خرید یک امضا از وکیل باشی، توکن امضای خود را سریع دریافت کرده و به صورت امن، معتبر و به‌صرفه امضای خود را  بر روی اسناد الکترونیکی ثبت کنید.

برای ثبت امضای دیجیتال و دریافت توکن خود، کافی است به بخش امضای دیجیتال مراجعه کنید.

 مجازات جعل امضای دیجیتال در قانون چیست؟

در ایران، مجازات جعل امضای دیجیتال تحت مجموعه‌ای از قوانین مرتبط با جرایم رایانه‌ای و جرایم مربوط به اسناد و مدارک رسمی مورد پیگیری قرار می‌گیرد. 

جرم جعل امضای دیجیتال، بسته به ماهیت و شدت جرم، مجازات‌های مختلفی را در بر می‌گیرد.

در ادامه به بررسی این مجازات‌ها در چارچوب قوانین زیر می‌پردازیم:

• قانون مجازات اسلامی 

• قانون جرایم رایانه‌ای

•  قانون تجارت الکترونیکی

• جرم جعل در قانون ثبت اسناد و املاک

قانون مجازات اسلامی

هر شخصی که امضا و اسناد دیگری را جعل کند به مجازاتی بسته به جرم انجام شده به حبس از شش ماه تا پنج سال یا جزای نقدی محکوم می‌شود.

قانون جرایم رایانه‌ ای

 اگر کسی به‌طور غیرمجاز داده‌های دیگری را تغییر دهد یا داده‌هایی را به‌طور غیرقانونی تولید کند، بسته به جرم انجام شده به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی محکوم خواهد شد.

 قانون تجارت الکترونیکی 

اگر کسی در هنگام مبادلات الکترونیکی از امضای مجعول استفاده کند، به حبس یا جزای نقدی یا هر دو مجازات خواهد شد.

جرم جعل در قانون ثبت اسناد و املاک

 اگر شخصی مرتکب جعل اسناد رسمی و امضاهای مربوط به آنها شود، بسته به نوع جرم و خسارتی که وارد کرده‌ است، به مجازات محکوم می‌شود.

خلاصه‌ ای از آنچه که درباره گواهی امضای دیجیتال باید بدانید 

در این مقاله خواندیم که دسترسی غیرمجاز به توکن می‌تواند، به جعل امضای دیجیتال منجر شود.

 همچنین بیان داشتیم که با استفاده از توکن یک بار مصرف می‌توان از جعل امضا جلوگیری کرد. 

مطابق قوانین ایران، انواع مجازات‌هایی چون حبس، جزای نقدی، محرومیت اجتماعی را در برخورد با جعل امضای دیجیتال شرح دادیم.

امیدوارم این نوشتار، مانند یک فنجان چای داغ در یک روز سرد زمستانی، گرمابخش و آرامش‌بخش چالش‌های شما عزیزان باشد.

ماهک حقیقی ـ کارشناس حقوقی وکیل باشی