شرایط قرارداد اجاره به شرط تملیک در اموال منقول

یکی از پرکاربردترین قراردادهای حوزه اجاره، قرارداد اجاره به شرط تملیک می‌باشد که به دو دسته اجاره به شرط تملیک اموال غیر منقول مانند خانه، زمین و اجاره به شرط تملیک اموال منقول نظیر خودرو یا ماشین آلات تقسیم می‌گردد.

اجاره به شرط تملیک به عنوان یک گزینه برای افرادی که قصد دارند ملکی را اجاره کرده و در نهایت آن را خریداری کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قرارداد که به آن اجاره نامه نیز گفته می‌شود، می‌تواند برای انواع ملک‌ها اعم از خانه، وسیله نقلیه، تجهیزات و غیره به کار رود که هر کدام از قوانین و مقررات خود پیروی می‌کنند. به همین دلیل در این مقاله از وکیل‌باشی قصد داریم به بحث و بررسی پیرامون اجاره به شرط تملیک در مال منقول و انواع آن پرداخته و نکات مهم آن را بیان داریم. با ما تا انتهای این مقاله همراه بمانید.

اجاره به شرط تملیک مال منقول به چه معناست؟

قرارداد اجاره به شرط تملیک یکی از انواع عقد اجاره است که مشروط بر اینکه اگر مستاجر به تعهدات خود بر طبق قرارداد عمل نماید، پس از اتمام مدت زمان اجاره، مالک مال عین مستاجره می‌شود. در نتیجه مالک، اموال منقول یا غیر‌منقول خود را بر طبق قرارداد اجاره و شرط اینکه مستاجر بر طبق قرارداد عمل نماید، بعد از پایان مدت اجاره به مستاجر واگذار می‌کند.

در توضیح اموال منقول در قانون مدنی به این نحو تعریف شده: اشیائی که نقل آن از محلی به محل دیگر ممکن باشد بدون اینکه به خود یا محل آن خرابی وارد آید. از انواع اموال منقول می‌توان به خودرو و ابزارآلات اشاره نمود؛ بنابراین اجاره به شرط تملیک در اموال منقول نیز قراردادی است که میان مستاجر و موجر منعقد شده و به موجب آن مستاجر در پایان مدت اجاره مالک مال منقول می‌گردد، در این فرض، مستاجر مبلغ مورد اجاره را تحت عنوان اجاره بها به موجر پرداخت خواهد کرد از قرارداد اجاره به شرط تملیک در مال منقول رایج میان افراد می‌توان به اجاره به شرط تملیک خودرو، اجاره به شرط تملیک ماشین سنگین، اجاره به شرط تملیک ماشین آلات و اجاره به شرط تملیک دستگاه های صنعتی یا کشاورزی نام برد. 

وقوع اختلاف نظرهای بسیار بین موجر و مستاجر و به تبع آن قطع رابطه اجاره و ورود خسارات عمده به ایشان از پیامدهای نبود متن قراردادی اصولی و دقیق میان طرفین است؛ بنابراین به شما پیشنهاد می‌کنیم چنانچه قصد انعقاد قرارداد مذکور را دارید، از فرم قرارداد اجاره به شرط تملیک مجموعه وکیل‌باشی بهره مند شوید؛ این قرارداد توسط وکلای متخصص تدوین و نگاشته شده و می‌تواند به خوبی از حقوق و منافع شما محافظت کند.

انواع اجاره به شرط تملیک در اموال منقول چیست:

اجاره به شرط تملیک چه در اموال منقول چه در اموال غیرمنقول، در قالب شرط فعل یا شرط نتیجه منعقد می‌گردد:

• اجاره به شرط تملیک در اموال منقول با شرط فعل:

در قرارداد اجاره به شرط تملیک در مال منقول، انتقال مالکیت تنها به شرط انجام تمام تعهدات انجام می‌شود. در قراردادهای اجاره به شرط تملیکی که به صورت شرط فعل منعقد می‌گردد، مستاجر با پرداخت هر یک از اقساط و در نهایت با پایان یافتن کل مبلغ اقساط و همچنین رعایت شروط موجر، می‌تواند عین مستاجره را به مالکیت خود در بیاورد.

• اجاره به شرط تملیک در اموال منقول با شرط نتیجه:

در اینگونه قرارداد اجاره به شرط تملیک در اموال منقول، مستاجر با پرداخت آخرین مبلغ اقساط خود، مورد اجاره را تصاحب خواهد کرد؛ یعنی انتقال مالکیت پس از پایان مدت اجاره و پرداخت اجاره بها رخ می‌دهد و برای مستاجر تضمین مالکیت در پایان اجاره وجود دارد و مشروط به رعایت شروط موجر نخواهد بود.

قرارداد اجاره به شرط تملیک خودرو یا لیزینگ خودرو چیست؟

 بر اساس قرارداد لیزینگ خودرو یا به عبارت دیگر قرارداد اجاره به شرط تملیک خودرو، موجر یا همان مالک، اتومبیل مورد نیاز مستاجر یا همان استفاده کننده از تسهیلات را با استفاده از منابع مالی خود تأمین می‌کند و مورد اجاره را در مدت و شرایط تعیین شده در تصرف مستاجر قرار می‌دهد. مستاجر هم این حق را دارد که در پایان مدت قرارداد بعد از انجام تعهدات خود و پس از تسویه حساب، ماشین را به تملک خود در بیاورد.

به عبارت دیگر، در قرارداد اجاره به شرط تملیک خوردو، اجاره گیرنده امکان خرید ملک را در پایان دوره اجاره با قرارداد جداگانه‌ای که از قبل تعیین شده است، دارد. این نوع قرارداد معمولاً برای افرادی است که قصد دارند ملکی را اجاره کرده و در نهایت آن را به عنوان مالک دریافت کنند، اما در حال حاضر قدرت مالی کافی برای خرید آن را ندارند.

قرارداد اجاره به شرط تملیک خوردو معمولاً شامل جزئیاتی مانند مبلغ اجاره، مدت زمان دوره اجاره، شرایط خرید نهایی، شرایط انتقال مالکیت و تعهدات طرفین در طول دوره اجاره و در صورت خرید نهایی ملک می‌باشد. در این نوع از قرارداد، حقوق و تعهدات طرفین و شرایط خرید نهایی ملک با دقت تعیین و بررسی می‌شوند تا مشتریان واضحیت کافی درباره شرایط قرارداد و خرید ملک داشته باشند. به صورت کلی، به شما توصیه می‌کنیم قبل ازانجام هرگونه اقدامی، از خدمات مشاوره حقوقی وکلای متخصص بهره ببرید.

فسخ قرارداد اجاره به شرط تملیک اموال منقول به چه نحو است؟

در مورد نحوه فسخ قرارداد اجاره به شرط تملیک در اموال منقول می‌توان گفت به دلیل لازم بودن عقد اجاره به شرط تملیک، طرفین قرارداد نمی‌توانند جز در موارد مصرحه در قانون (انواع خیارات) اجاره به شرط تملیک را برهم زنند، به همین دلیل ضروری است که موجر و مستاجر در متن قرارداد اجاره به شرط تملیک خودرو یا دستگاه و ابزارآلات، شرایطی را جهت داشتن حق فسخ قرارداد برای خود تصریح نمایند تا در صورت نیاز اختیار فسخ اجاره را داشته باشند.

در مورد نحوه انقضای اجاره به شرط تملیک نیز باید گفت در پایان مدت اجاره و بعد از پرداخت کامل مبلغ اجاره بها، مورد اجاره به مالکیت مستاجر در خواهد آمد و قرارداد منقضی می‌گردد؛ اما چنانچه مستاجر، اجاره بها را پرداخت نکند و یا شروط مستاجر را رعایت ننماید، موجر می‌تواند مورد اجاره را باز پس گیرد و آن را مسترد کند.

بیشتر بدانید: نحوه تنظیم قرارداد اجاره به شرط تملیک

سخن نهایی:

همانگونه که ملاحظه نمودید، در این مقاله با اجاره به شرط تملیک در اموال منقول، انواع و نحوه فسخ آن آشنا شدیم. در نهایت باید گفت، برای پیشگیری از هر مسئله و چالش حقوقی باید یک قرارداد دقیق و استاندارد بین طرفین منعقد شود؛ به همین منظور مجموعه وکیل‌باشی این امکان را برای شما به وجود آورده که با ثبت درخواست تنظیم قرارداد سفارشی،نگارش و تدوین متن مورد نظر خود را به وکلای متخصص در این زمینه بسپارید تا با خاطری آسوده با طرف مقابل خود قرارداد اجاره به شرط تملیک مال منقول منعقد نمایید.

بهناز صفاری_ کارشناس حقوقی وکیل‌باشی