آشنایی با قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی

امروزه سرمایه‌گذاری به شیوه‌های متفاوتی انجام می‌شود. این روزها دیگر خرید زمین یا سرمایه‌گذاری در بازار طلا و بورس، تنها راه برای کسب سود نیست. یکی از پدیده‌های نوظهور در زمینه سرمایه‌گذاری و قراردادها، مشارکت در ساخت به ویژه مشارکت صنعتی است.

قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی به دلیل کاربرد بسیار زیادی که در حوزه صنعت دارد، بسیار مورد توجه سرمایه‌گذاران و کسب و کارهای مختلف است. اما نباید انکار کرد که هر سرمایه‌گذاری، یک‌سری ریسک‌های قراردادی دارد که فقط با کسب اطلاعات دقیق درمورد آن می‌توان احتمال بروزش را کم کرد؛ بنابراین چنانچه قصد انعقاد قرارداد مشارکت صنعتی را دارید، در این مطلب از وکیل‌باشی با ما همراه باشید تا ضمن آگاهی از معنای قرارداد مشارکت صنعتی، با شرایط انعقاد و نکات آن نیز آشنا شوید.

معنای قرارداد مشارکت در ساخت

برای بستن قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی، در قدم اول بهتر است به طور ساده و مختصر با معنای دقیق قرارداد مشارکت در ساخت آشنا شوید.

قرارداد مشارکت در ساخت، قراردادی است که به واسطه آن دو یا چند نفر سرمایه خود را به صورت سهم الشرکه نقدی یا غیر نقدی ادغام می‌کنند و این سرمایه را به صورت مشاع (مشترک) و برای انجام کاری معین در زمینه فعالیت های تولیدی، بازرگانی و خدماتی برای مدت محدود به کار می‌گیرند. هدف اصلی طرفین از انعقاد قرارداد مشارکت در ساخت کسب سود است. 

پس تا اینجا دریافتیم سهم‌الشرکه یا سرمایه نقدی است یا سرمایه غیرنقدی است. سرمایه غیرنقدی در این قرارداد می‌‌تواند تخصص فرد و دانش فنی او برای ساخت و ساز باشد. البته اگر تمام یا بخشی از سهم‌الشرکه غیرنقدی باشد، لازم است با توافق شرکاء، ارزش ریالی آن در سرمایه اشتراکی محاسبه و لحاظ شود.

قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی چیست؟

امروزه حجم وسیعی از قراردادهای سرمایه‌گذاری، تجاری، تولیدی و امثال آن، با عنوان مشارکت در ساخت در حال شکل‌گیری هستند. مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی نیز یکی از انواع قرارداد مشارکت در ساخت است که این روزها در میان سرمایه‌گذاران طرفداران بسیاری پیدا است.

 ساخت دستگاه‌های صنعتی به فرآیند طراحی، ساخت، تست و راه‌اندازی دستگاه‌هایی اشاره دارد که برای استفاده در صنایع مختلف مانند تولید، پردازش، بسته‌بندی، حمل و نقل، و... طراحی و ساخته می‌شوند. این دستگاه‌ها می‌توانند به صورت خودکار، نیمه‌خودکار و دستی عمل کرده و با استفاده از تکنولوژی‌های مختلفی مانند الکترونیک، مکانیک، هیدرولیک و پنوماتیک، کنترل و مانیتور شوند.

"باید گفت که قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی، توافق کتبی سرمایه‌گذاران با سازندگان دستگاه‌های صنعتی است که برای تعیین و تکلیف درمورد نوع سهم‌الشرکه، میزان سهم‌الشرکه یا قدرالسهم آن‌ها، نحوه پرداخت سود و زیان و هزینه‌ها و مسائلی از این دست دچار اختلاف نظر و چالش‌های حقوقی نشده و بتوانند از بروز اختلافات در آینده جلوگیری کنند."

در واقع، قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی به یک توافق بین دو طرف مربوط می‌شود که در آن حداقل دو نفر یا بیشتر، به شراکت در ساخت دستگاه‌ها و ماشین‌آلات صنعتی می‌پردازند؛ بدین نحو که دستگاه‌های مورد نظر را طبق شرایط و مشخصات قرارداد ساخته و به کارفرما {سفارش‌دهنده} تحویل دهند واز این طریق، در سود و منفعت آن شریک باشند.

شرایط انعقاد قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی چیست؟

مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی نیز مثل دیگر انواع قراردادهای مشارکت، آسان و کم دردسر نیست و به لحاظ حقوقی باید شرایط خاصی داشته باشد تا معتبر محسوب شود. ازاین‌رو باید جانب احتیاط را رعایت کنید و موارد زیر را به خوبی در نظر بگیرید.

1.  به منظور جلوگیری از بروز اختلافات حقوقی حتماً در قرارداد مشارکت خود مدت زمان تعیین کنید.

2. در زمان انعقاد قرارداد مشارکت صنعتی حتماً برای سود حاصل از کار و همچنین، خسارات و جریمه‌های احتمالی، راه حل تعیین نمایید.

3. در این قرارداد موادی را به موضوع چگونگی پرداخت هزینه‌های جاری، هزینه بیمه و پرداختی‌ها به کارمندان و پرسنل اختصاص دهید.

4. تمامی صنایع فعال در کشور، مشمول قوانین و عرف مختص به خود هستند؛ بنابراین طی این توافق، یک ضرورت برای شما این است که با پای‌بندی به این دسته از قوانین و همچنین عرف صنفی، فعالیتی قانونمند در حوزه صنعت داشته باشید.

5. به صورت کلی وزارت صنعت، معدن و تجارت وظیفه نظارت بر تمامی فعالیت‌های صنعتی و رسیدگی به امور آن‌ها را عهده‌دار است. بدین جهت مهم‌ترین و جدیدترین قوانین و آیین‌نامه‌های مصوب در حوزه امور صنعتی را بایستی از وزارت صنعت و معدن و تجارت بدست آورید و پیش از انعقاد قرارداد مشارکت صنعتی حتماً هماهنگی‌های لازم را جهت اخذ مجوز از نهادهای نظارتی انجام دهید.

6. حتماً در بخشی از قرارداد مشارکت صنعتی موارد فسخ قرارداد مشارکت در ساخت را ذکر کنید. یعنی در متن قرارداد خود بنویسید که اگر طرفین در طی توافق، هرگونه رفتاری خلاف تعهدات انجام دهند، ضمانت اجرایی در واکنش به نقض تعهد آن‌ها وجود دارد و بسته به توافق می‌توانید یک ضمانت اجرا برای آن در نظر بگیرید. البته باید این نکته را بدانید که شرایط فسخ قرارداد مطابق توافق شما تعیین می‌شود.

7. تعیین مرجع حل و فصل اختلافات در متن قرارداد برای شما در شرایط بحرانی مثل چتر نجات عمل می‌کند. هرچند بسیاری از قراردادها بدون توجه به این بند نوشته می‌شوند اما در جایی مثل قراردادهای مشارکت در ساخت، توجه به نحوه حل اختلافات طرفین ضرورت بالایی دارد. داوری در قراردادها، بهترین شیوه برای پاسخ به تعارضات شرکا، ارجاع اختلاف به داوری است.

در نهایت اگر قصد دارید این قرارداد را منعقد کنید اما براساس شرایط منحصر به فردی که هر قرارداد دارد، با سوالاتی مواجه شده‌اید که شما را در تصمیم‌گیری مردد کرده است، بهتر است تا پای قرارداد را امضا نکرده‌اید این تصمیم را همه جانبه بسنجید و از وکلا و مشاوران حقوقی کمک بگیرید. این راهکار به شما کمک می‌کند با دید بازتر و اطلاعات دقیق‌تر تصمیم بگیرید تا سرانجام حسرت یک تصمیم عجولانه روی دوش شما سنگینی نکند. اگر در این مسیر نیاز به راهنمایی تخصصی داشتید، می‌توانید مشاوره حقوقی تلفنی با وکلای مجموعه وکیل‌باشی را در برنامه خود قرار دهید تا منجر به تصمیم‌گیری موفقیت‌آمیزتری شود.

نکات حقوقی قرارداد مشارکت در ساخت ماشین آلات صنعتی:

در زمان تنظیم قرارداد شراکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی و ماشین آلات، بهتر است به نکات زیر دقت و توجه داشت:

1- یکی از موادی که درج آن در متن قرارداد ضروری و واجب است، اصل محرمانگی اطلاعات میان شرکا است. رعایت اصل محرمانگی اطلاعات و عدم افسای اسرار سبب ایجاد اطمینان خاطر میان طرفین قرارداد شده و استحکام بیشتری به متن توافق می‌بخشد؛

2- یکی دیگر از مواردی که باید به صورت کاملاً دقیق و واضح در قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه صنعتی نگاشته شود، تعهدات طرفین و وظایفی است که شرکا بر عهده دارند؛

3- از نکات کلیدی دیگری که عدم تشریح آن سبب ایجاد اختلافات بسیاری میان شرکا خواهد شد، مشخص کردن میزان سهم‌الشرکه و نحوه تقسیم و جزئیات مربوط به آن است؛ بنابراین هنگام تنظیم قرارداد مذکور، این نکته را مورد توجه قرار دهید.

نکته آخر که باید در زمان نوشتن قرارداد در نظر گرفته شود، تنظیم قرارداد به وسیله وکلای متخصص در این زمینه است. طریقه نوشتن قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه ‌های صنعتی بسیار حساس بوده و کوچکترین بی توجهی به جزئیات، سبب بروز خسارات جبران ناپذیری خواهد شد. از این رو، به شما توصیه می‌کنیم با ثبت درخواست تنظیم قرارداد سفارشی، تدوین و نگارش متن قرارداد خود را به وکلای متخصص تیم وکیل‌باشی بسارید.

تفاوت این قرارداد با قرارداد طراحی و ساخت دستگاه صنعتی چیست؟

در نظر داشته باشید که قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی با قرارداد طراحی و ساخت دستگاه صنعتی متفاوت است. ضرورت دانستن این تفاوت اینجا است که شما به عنوان طرفین این توافق باید متناسب با هدفی که از انعقاد این قرارداد دارید، عنوان آن را انتخاب کنید. 

قرارداد طراحی و ساخت دستگاه صنعتی یک قرارداد پیمانکاری است که در آن یکی از طرفین قرارداد که به‌ دنبال داشتن و استفاده از دستگاه مشخصی می‌باشد، ساخت این دستگاه را به کارگاه یا کارخانه‌ای که توانایی و تکنولوژی طراحی و ساخت این دستگاه را دارد، واگذار می‌نماید و در ازای این سفارش، مبلغی را پرداخت می‌نماید. در حالی که قرارداد مشارکت در ساخت یک نوع قرارداد مشارکت مدنی است که طرفین آن برای ساخت این دستگاه‌ها با هم شریک می‌شوند و آن را عرضه می‌کنند. یعنی به نحوی 

 دستگاه‌های صنعتی اتفاق می‌افتد. بنابراین نه تنها هدف اصلی این دو قرارداد کاملاً از هم متمایز است بلکه ماهیت آن‌ها نیز کاملاً با هم تفاوت دارد.

عناصر تشکیل‌دهنده قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی چیست؟

حالا وقت آن است که برای درک بهتر این قرارداد، با عناصر تشکیل‌دهنده این توافق به صورت جزء به جزء آشنا شویم.

از ترکیب سه عامل زیر، قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی ایجاد می‌شود:

1. طرفین این توافق، دو یا چند نفر هستند که یک طرف آن سرمایه‌گذاران و طرف دیگر آن را سازندگان دستگاه‌ها و ماشین‌آلات صنعتی تشکیل می‌دهند.

2. به سرمایه‌هایی که افراد با هم ادغام می‌کنند، آورده می‌گویند. آورده‌ها در قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی سه حالت دارند:

• در حالت اول ممکن است یکی از طرفین فقط سرمایه نقدی خودش را به عنوان آورده در قرارداد به اشتراک بگذارد. ( آورده نقدی )

• در حالت دوم ممکن است یکی از طرفین صرفاً تخصص و مهارت خودش را در ساخت دستگاه‌های صنعتی به عنوان آورده در قرارداد لحاظ کند. ( آورده غیرنقدی )

• در حالت سوم، یکی از طرفین ممکن است علاوه بر مهارت و دانش فنی در ساخت ماشین‌آلات صنعتی، مقداری سرمایه نقدی هم در قرارداد به اشتراک بگذارد. (آورده نقدی و غیرنقدی)

3. هدف از این سرمایه‌گذاری نیز کسب سود در نتیجۀ ساخت دستگاه‌های صنعتی و عرضه آن می‌باشد.

بنابراین از تجمیع این سه عامل توافقی مبنی بر قرارداد مشارکت در ساخت دستگاه‌های صنعتی حاصل می‌شود.

سخن پایانی

در این مطلب از وکیل‌باشی تلاش کردیم نکات و شرایط این قرارداد را به صورت ساده و مختصر بیان کنیم. باید در نظر داشت که از آنجا که میزان هزینه‌ها و حجم سرمایه‌هایی که در این توافق به اشتراک گذاشته می‌شود بسیار زیاد است، ریسک‌های بزرگ‌تری نیز در مسیر این قرارداد وجود دارد. درصورتی‌که دانش حقوقی لازم را برای تنظیم چنین قراردادی نداشته باشید؛ علاوه بر ایجاد اختلافات جدی با سایر شرکا، خسارات جبران‌ناپذیری نیز متوجه‌تان خواهد بود؛ بنابراین توصیه اکید ما این است که تنظیم این قرارداد را به وکلا و متخصصان قراردادها بسپارید.

منا خسروجردی_ کارشناس حقوقی وکیل‌باشی