جرائم تصرف عدوانی مزاحمت و ممانعت از حق

تصرّف به معنی سلطه و اقتداری است که هر شخص به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم، بر مالی دارد. تصرّف عدوانی، عبارت است از خار‌ج‌کردن مال غیرمنقول از تحت اختیار مالک یا قائم‌مقام قانونی او بدون رضایت یا مجوّز قانونی. مزاحمت در لغت به معنی اذیت‌کردن و تنگ‌گرفتن بر کسی آمده است. جرم مزاحمت از حق، زمانی تحقّق می‌یابد که عمل مزاحم، تنها موجب اخلال جزئی نسبت به استفاده از مال غیرمنقول باشد، بدون اینکه مال را به‌طور کامل از تصرّف مالک یا متصرّف خارج کند. در جرم ممانعت از حقّ نیز دیگری، مانع از این می‌شود که صاحب حق از حقّ ارتفاق یا انتفاع خود استفاده کند. پس چنانچه در برقراری و استفادۀ هریک از حقّ انتفاع و یا ارتفاق خللی ایجاد شود که موجب تعطیلی و یا ضایع شدن این حقوق شود، صاحب منفعت می‌تواند جهت رفع موانع، دعوای ممانعت از حق مطرح کند. قبل از بررسی ارکان تشکیل‌دهندۀ دعاوی تصرّف، به تعریف حقّ انتفاع و حقّ ارتفاق می‌پردازیم.