دعوای مطالبه خسارت

مطابق مادّۀ یک قانون مسئولیت مدنی، هرکس بدون مجوّز، به‌طور عمدی یا درنتیجۀ بی‌احتیاطی به جان، سلامتی، مال، آزادی، حیثیت، شهرت تجارتی یا به هر حقّ دیگر که به‌موجب قانون برای افراد ایجاد شده است، لطمه‌ای وارد کند که موجب ضرر مادّی یا معنوی دیگری شود، مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود خواهد بود. البته در جایی دیگر نیز قانون مدنی درصورتی که مسئولیت یا تعهدی به شخص سپرده شده باشد، اما وی آن را انجام نداده یا تأخیر در انجام آن داشته باشد، نیز آن شخص را مسئول خسارات وارده می‌داند. در مواردی ممکن است شخص با ارتکاب رفتار مجرمانه‌ای سبب ضرر و زیان بر دیگری شود. دراین‌صورت شخص زیان‌دیده، به‌عنوان مدّعی خصوصی می‌تواند مطابق مادّۀ 14 قانون آیین دادرسی کیفری، جبران تمام ضرر و زیان‌های مادّی، معنوی و منافع ممکن‌الحصولِ ناشی از جرم را مطالبه کند. البته جهت محکوم‌کردن وی، لازم است شرایط مطالبۀ خسارت، توسط مدّعی خصوصی به اثبات برسد. در دعوای مطالبۀ خسارت، خواهان کسی است که به او خسارت وارد شده است و دعوا را برعلیه مسئول و مسبّب حادثه اقامه می‌کند.