دادخواست ورود ثالث یکی از ابزارهای کلیدی در نظام حقوقی است که به شخص ثالث این امکان را می‌دهد تا در دعوای در حال رسیدگی مشارکت کرده و از حقوق خود دفاع کند. پیش از بررسی جزئیات این دادخواست، مطالعه مقاله «دادخواست چیست؟» می‌تواند به شما کمک کند تا با انواع مختلف دادخواست و نحوه نوشتن آن آشنا شوید و دیدگاه جامع‌تری نسبت به این فرآیند پیدا کنید.

این دادخواست به‌ویژه زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که شخص ثالث احساس می‌کند نتیجه دعوا به‌طور مستقیم و جدی بر حقوق او تأثیر خواهد گذاشت. با توجه به پیچیدگی‌های قوانین آیین دادرسی مدنی، آگاهی از شرایط، مراحل تنظیم و نحوه پذیرش دادخواست ورود ثالث برای هر فردی که قصد ورود به یک دعوای حقوقی را دارد، ضروری است.

در این مقاله، به‌طور کامل به بررسی دادخواست ورود ثالث، انواع آن، شرایط لازم، نحوه تنظیم، ثبت و پیگیری آن پرداخته خواهد شد.

دادخواست ورود ثالث چیست؟

دادخواست ورود ثالث زمانی مطرح می‌شود که یک شخص ثالث احساس کند در دعوای جاری بین خواهان و خوانده دارای حقی است و خود را ذینفع بداند.

بر اساس ماده ۱۳۰ قانون آیین دادرسی مدنی، این فرد می‌تواند با تقدیم دادخواست ورود ثالث به همان دادگاهی که دعوای اصلی در آن جریان دارد، به پرونده وارد شده و از حقوق خود دفاع کند.

نکته قابل توجه این است که در برخی موارد، نه‌تنها شخص ثالث بلکه خود خواهان یا خوانده نیز ممکن است خواهان ورود فرد دیگری به دعوا باشند. در این شرایط، آن‌ها باید از طریق دادخواست جلب ثالث اقدام کنند.

تفاوت اصلی بین این دو در آن است که ورود ثالث به درخواست خود شخص ثالث انجام می‌شود، اما جلب ثالث به درخواست یکی از طرفین دعوا صورت می‌گیرد. ورود ثالث تنها محدود به مرحله بدوی نیست، بلکه در مرحله تجدیدنظر نیز امکان‌پذیر است، مشروط بر اینکه دادگاه هنوز ختم رسیدگی را اعلام نکرده باشد.

 تقدیم دادخواست ورود ثالث چه شرایطی دارد؟

ورود شخص ثالث به یک دعوای در حال رسیدگی نیازمند رعایت شرایط خاصی است که در قانون آیین دادرسی مدنی مشخص شده‌اند. برای اینکه دادخواست ورود ثالث در دادگاه پذیرفته شود، باید اصول و مقرراتی که در ادامه ذکر شده‌اند، رعایت شوند که عبارتند از:

• نفع قانونی و مشروع در دعوا
• داشتن اهلیت قانونی
• تقدیم دادخواست به دادگاه صالح
• ارائه دادخواست در مهلت قانونی
•  مشخص کردن سمت شخص ثالث

نفع قانونی و مشروع در دعوا

برای ورود شخص ثالث به دعوا، داشتن نفع در دعوای اصلی ضروری است. این نفع ممکن است به صورت مستقل (ورود ثالث اصلی) یا وابسته به یکی از طرفین دعوا (ورود ثالث تبعی) باشد. در هر صورت، ادعای شخص ثالث باید به‌طور مستقیم و واضح بر نتیجه پرونده تأثیر بگذارد.

 داشتن اهلیت قانونی

اهلیت به معنای داشتن شرایط قانونی برای شرکت در دعوا است. شخص ثالث باید عاقل، بالغ و در امور مالی رشید باشد. در غیر این صورت، ولی، قیم یا نماینده قانونی او می‌توانند دادخواست را به دادگاه ارائه نمایند.

تقدیم دادخواست به دادگاه صالح

دادخواست ورود ثالث باید به دادگاهی ارائه شود که دعوای اصلی در آن جریان دارد.

ارائه دادخواست در مهلت قانونی

بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، ورود شخص ثالث تنها تا پیش از اعلام ختم دادرسی توسط دادگاه مجاز است و پس از آن، امکان ورود وی به پرونده وجود ندارد.

مشخص کردن سمت شخص ثالث

در دادخواست ورود ثالث، شخص باید مشخص کند که به‌عنوان اصیل در دعوا شرکت می‌کند یا به نمایندگی از فرد دیگری (مانند وکیل، ولی یا قیم) وارد پرونده می‌شود. رعایت این موارد نه‌تنها موجب پذیرش دادخواست در دادگاه می‌شود، بلکه می‌تواند روند رسیدگی را تسهیل کرده و احتمال موفقیت شخص ثالث را در پیگیری حقوق خود افزایش دهد.

در صورتی که در جریان پرونده به وکیل متخصص و مجرب نیاز دارید، می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی بهره‌مند شوید تا راهنمایی‌های حرفه‌ای دریافت کنید.

انواع دادخواست ورود ثالث کدام‌اند؟

شخص ثالث می‌تواند از دو طریق زیر دادخواست ورود ثالث را تنظیم و به دعوا وارد شود:

• ورود ثالث اصلی
• ورود ثالث تبعی (تقویتی)

ورود ثالث اصلی

در این نوع ورود، شخص ثالث ادعا می‌کند که حقی مستقل در دعوای اصلی دارد و برای احقاق آن وارد پرونده می‌شود. شرط اساسی ورود ثالث اصلی، ارتباط مستقیم ادعای وی با دعوای اصلی است.

ورود ثالث تبعی (تقویتی)

در این حالت، شخص ثالث بدون داشتن حقی مستقل، برای حمایت از یکی از طرفین دعوا وارد پرونده می‌شود. هدف از این ورود، تقویت جایگاه یکی از طرفین در راستای پیروزی در دعوا است، بدون اینکه شخص ثالث الزاماً محکوم شود.

طبق ماده ۱۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی، هر یک از طرفین (خواهان یا خوانده) می‌توانند تا پایان جلسه اول دادرسی درخواست جلب ثالث را مطرح کرده و حداکثر ظرف سه روز، دادخواست خود را به دادگاه ارائه دهند.

نحوه تنظیم دادخواست ورود ثالث چگونه است؟

دادخواست ورود ثالث یکی از ابزارهای حقوقی است که به شخص ثالث اجازه می‌دهد، در دعوای در حال جریان ورود کند، مشروط بر اینکه نفع مستقیمی در نتیجه دعوا داشته باشد. عناصر اصلی دادخواست ورود ثالث را به صورت مختصر و مفید در ادامه شرح خواهیم داد:

1. مشخصات هویتی و سکونتی طرفین
2. موضوع دادخواست (خواسته)
3. دلایل و مستندات (منضمات دادخواست)
4. شرح دادخواست ورود ثالث

مشخصات هویتی و سکونتی طرفین

این بخش شامل اطلاعات هویتی شخص ثالث (نام، شماره شناسنامه، کد ملی و نشانی محل سکونت) و طرفین اصلی دعوا است تا هویت آن‌ها به‌صورت دقیق مشخص شود.

موضوع دادخواست (خواسته)

توضیح دقیق و شفاف درباره موضوع دادخواست و تأثیر آن بر روند دادرسی و نتیجه پرونده.

به‌عنوان مثال:
«درخواست ورود ثالث در پرونده شماره … مطروحه در شعبه … دادگاه عمومی حقوقی شهرستان …»

دلایل و مستندات (منضمات دادخواست)

مدارک و مستنداتی که نشان‌دهنده نفع قانونی شخص ثالث در دعوا هستند، از جمله:

• رونوشت کارت ملی
• قراردادهای مرتبط
• شهادت شهود
• مستندات مرتبط با پرونده اصلی

شرح دادخواست ورود ثالث

در این بخش، دلایل حضور و ورود ثالث به دعوا، ضرورت مشارکت وی، استدلال‌های قانونی و ارتباط مستقیم با دعوای اصلی بیان می‌شود.

نمونه متن دادخواست ورود ثالث

ریاست محترم دادگاه …
با سلام و احترام،

احتراماً به استحضار می‌رساند اینجانب (نام شخص ثالث)، به‌عنوان شخص ثالث، به دلیل نفع مستقیم در پرونده شماره … مطروحه در شعبه … دادگاه، درخواست ورود ثالث را دارم. در این دعوا، نتیجه دادرسی مستقیماً بر حقوق اینجانب تأثیرگذار بوده و بدون حضور من، صدور رأی عادلانه ممکن نخواهد بود.

با توجه به مواد ۱۳۰ و ۱۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی و به استناد دلایل و مستندات پیوست، تقاضای ورود ثالث (اصلی/تبعی) را داشته و خواهشمندم دستور بررسی و رسیدگی مقتضی صادر فرمایید.

با تشکر و احترام
(نام و نام خانوادگی)
امضا

مهلت تقدیم دادخواست ورود ثالث چقدر است؟

شخص ثالث می‌تواند تا پیش از اعلام ختم دادرسی و صدور رأی قطعی، دادخواست خود را به دادگاه ارائه دهد. این مهلت شامل مراحل مختلف دادرسی بوده و ورود ثالث در هر یک از این مراحل امکان‌پذیر است:

ورود ثالث در مرحله بدوی

شخص ثالث از ابتدای دادرسی تا پیش از ختم رسیدگی در دادگاه بدوی، حق دارد دادخواست ورود ثالث را ارائه دهد.

 ورود ثالث در مرحله تجدیدنظر

در صورتی که شخص ثالث در مرحله بدوی دادخواست ورود ثالث را ارائه نداده یا دادخواست او پذیرفته نشده باشد، همچنان می‌تواند در مرحله تجدیدنظر اقدام کند و خواسته خود را مطرح نماید.

ورود ثالث در دیوان عالی کشور

در صورتی که دیوان عالی کشور پس از بررسی پرونده، آن را برای رسیدگی مجدد به دادگاه ارجاع دهد، شخص ثالث همچنان این امکان را دارد که در این مرحله با تقدیم دادخواست، وارد دعوا شود و حقوق خود را مطالبه کند.

به طور کلی، قانون آیین دادرسی مدنی انعطاف‌پذیری قابل توجهی را در خصوص ورود ثالث در نظر گرفته است، به‌گونه‌ای که شخص ثالث می‌تواند در هر مرحله‌ای از رسیدگی، تا قبل از صدور رأی قطعی، دادخواست خود را ارائه دهد.

مرجع صالح برای رسیدگی به دادخواست ورود ثالث کدام است؟

دادخواست ورود ثالث به دلیل ارتباط با دعوای جاری باید در همان دادگاه و شعبه‌ای که پرونده اصلی در آن رسیدگی می‌شود، ارائه شود.

نحوه ثبت و پیگیری دادخواست ورود ثالث چگونه است؟

برای ثبت و پیگیری دادخواست همانند سایر دادخواست‌ها، ابتدا باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضائی مراجعه کنید.

در این مرحله، می‌توانید دادخواست خود را به‌صورت آنلاین یا حضوری ثبت نمایید. مراحل ثبت دادخواست ورود ثالث به شرح زیر است:

1. تنظیم دادخواست ورود ثالث
2. تکمیل مدارک و ورود به سامانه ثنا
3. ارسال دادخواست به دادگاه صالح
4. پیگیری دادخواست ورود ثالث

تنظیم دادخواست ورود ثالث

قبل از ثبت دادخواست، باید آن را به‌طور دقیق تنظیم کنید. در این دادخواست باید اطلاعات مربوط به خواهان، خوانده و شخص ثالث، همراه با دلایل و مدارک مرتبط، درج شود. می‌توانید از فرم‌های آماده استفاده کنید.

 تکمیل مدارک و ورود به سامانه ثنا

برای ثبت دادخواست، باید مدارک مورد نیاز را به دفاتر خدمات قضائی ببرید و به مسئول مربوطه ارائه دهید.

همچنین، اگر حساب کاربری در سامانه ثنا ندارید، ابتدا باید آن را ایجاد کنید. این کار می‌تواند به‌صورت حضوری در دفاتر خدمات قضائی یا به‌صورت آنلاین از طریق سایت adliran.ir انجام شود.

ارسال دادخواست به دادگاه صالح

پس از تکمیل و تنظیم دادخواست، این دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضائی به دادگاه صالح ارسال می‌شود. دادگاه صالح همان دادگاهی است که رسیدگی به دعوای اصلی در آن جریان دارد.

پیگیری دادخواست ورود ثالث

برای پیگیری دادخواست ورود ثالث، درخواست‌کننده می‌تواند از طریق سامانه ثنا یا به‌طور مستقیم از دفتر دادگاه وضعیت پرونده را پیگیری کند. با انجام این مراحل، شما می‌توانید دادخواست ورود ثالث خود را ثبت کرده و مراحل پیگیری آن را به‌درستی انجام دهید.

هزینه تنظیم دادخواست ورود ثالث چقدر است؟

هزینه دادرسی در دعوای ورود ثالث مشابه هزینه دادرسی در دعوای اصلی است. به عبارت دیگر، شخص ثالث باید هزینه‌ای معادل هزینه دادرسی دعوای اصلی را پرداخت کند. این هزینه بستگی به نوع دعوا (مالی یا غیرمالی) و مبلغ خواسته دارد.

خلاصه‌ای از آنچه که درباره دادخواست ورود ثالث باید بدانید

دادخواست ورود ثالث، ابزاری قانونی است که به شخص ثالث این امکان را می‌دهد تا در دعوای در حال رسیدگی وارد شود و از حقوق خود دفاع کند. ورود شخص ثالث ممکن است به منظور حمایت از یکی از طرفین دعوا یا با ادعای حق مستقل یا تبعی باشد.

برای پذیرش دادخواست ورود ثالث، شرایط خاصی لازم است که شامل نفع قانونی شخص ثالث، اهلیت قانونی برای طرح دعوا، تقدیم دادخواست به دادگاه صالح و رعایت مهلت قانونی می‌باشد. در مجموع، دادخواست ورود ثالث یک فرایند پیچیده است که نیازمند دقت در رعایت شرایط و مراحل قانونی است تا شخص ثالث بتواند به درستی از حقوق خود در جریان دعوای جاری دفاع کند.

امیدوارم این نوشتار، مانند یک فنجان چای داغ در یک روز سرد زمستانی، گرمابخش و آرامش‌بخش چالش‌های شما عزیزان باشد.