همانطور که در مقاله اظهارنامه چیست خواندیم، ارسال اظهارنامه به افراد این امکان را میدهد که درخواست یا هشدارهای لازم را به طرف مقابل ابلاغ کرده و در صورت نیاز، اقدام قانونی بعدی را انجام دهند. همچنین این فرآیند می‌تواند فرصت‌هایی برای حل اختلافات بدون نیاز به مراجعه به دادگاه را فراهم کرده و هزینه‌ها و زمان رسیدگی را کاهش دهد.
بر اساس ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، هر شخص می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را از طریق ارسال اظهارنامه مطالبه کند، به شرطی که موعد مطالبه فرا رسیده باشد. در این مقاله، مراحل بعد از ارسال اظهارنامه، روش‌های پیگیری آن و فواید آن توضیح داده می‌شود.
اقدامات بعد از ارسال اظهارنامه
بعد از ارسال فرم اظهارنامه، برای اطمینان از دریافت توسط طرف مقابل و مشاهده وضعیت آن، میتوانید از روش‌های زیر ثبت و پیگیری اظهارنامه را انجام دهید:
- سامانه ثنا
- دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
سامانه ثنا
با ورود به حساب کاربری خود در سامانه ثنا، میتوانید وضعیت ارسال و دریافت اظهارنامه را بررسی کنید.
دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
در صورت عدم دسترسی به سامانه ثنا، میتوانید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ارائه کد رهگیری، از وضعیت اظهارنامه مطلع شوید.
روش‌های دریافت و پیگیری اظهارنامه توسط مخاطب چگونه است؟
پس از دریافت اظهارنامه، طرف مقابل (اظهارشونده) می‌تواند در مهلت قانونی تعیین‌شده به آن پاسخ دهد یا اعتراض خود را اعلام کند. از نظر قانونی، پاسخگویی به اظهارنامه الزامی نیست و عدم پاسخ، به‌طور خودکار مسئولیت حقوقی یا کیفری برای مخاطب ایجاد نمی‌کند.
اگر طرف مقابل تصمیم به پاسخگویی بگیرد، می‌تواند از طریق سامانه ثنا یا دفاتر خدمات الکترونیک قضائی پاسخ خود را ارسال کند تا اعتبار قانونی داشته باشد. در صورتی که اظهارنامه نادیده گرفته شود، اظهارکننده می‌تواند موضوع را از طریق طرح دعوی در مراجع قضایی پیگیری کند.
چگونه پاسخ طرف مقابل را بررسی کنیم؟
در صورت دریافت پاسخ از اظهار شونده، ضروری است که محتوای آن با دقت حقوقی مورد ارزیابی قرار گیرد. پاسخ اظهارنامه ممکن است در یکی از وضعیت‌های زیر باشد:
- قبول درخواست
- رد درخواست
- ارائه توضیحات تکمیلی
- پیشنهاد حل‌وفصل اختلاف
قبول درخواست
اگر اظهار شونده درخواست مطرح‌شده را پذیرفته باشد، می‌توان از طریق تنظیم توافق‌نامه کتبی، شرایط اجرایی آن را مشخص کرد تا از هرگونه اختلاف بعدی جلوگیری شود.
رد درخواست
در این وضعیت، ضروری است که دلایل رد ادعا توسط طرف مقابل به‌طور دقیق بررسی شود. اگر پاسخ فاقد مبانی قانونی یا مستندات کافی باشد، اظهارکننده می‌تواند با ارائه مدارک مستند و قوی‌تر، مسیر طرح دعوی را تسهیل کند.
ارائه توضیحات تکمیلی
ممکن است اظهار شونده توضیحات بیشتری ارائه دهد که نیاز به بررسی دقیق‌تر داشته باشد. در این صورت، می‌توان با استفاده از مذاکره یا درخواست مستندات تکمیلی، ابعاد مختلف موضوع را شفاف‌تر کرد.
پیشنهاد حل‌وفصل اختلاف
اگر طرف مقابل پیشنهادی برای سازش و توافق ارائه دهد، ضروری است که این پیشنهادات با دقت بررسی شود. در صورتی که شرایط منطقی و قابل قبول باشند، می‌توان از طریق مذاکره، تنظیم قرارداد یا صلح‌نامه، اختلاف را بدون نیاز به دادگاه حل و فصل کرد. بررسی دقیق پاسخ اظهارنامه و انتخاب مسیر مناسب، نه تنها از اتلاف زمان و هزینه‌ها جلوگیری می‌کند بلکه به تسریع روند رسیدگی به اختلافات نیز کمک می‌کند.
در صورت عدم پاسخ طرف مقابل چه باید کرد؟
اگر طرف مقابل در مدت زمان تعیین‌شده به اظهارنامه پاسخ ندهد، اظهارکننده می‌تواند اقدامات قانونی لازم را انجام دهد. این اقدامات شامل موارد زیر است:
-
ارائه دادخواست حقوقی
در صورتی که موضوع اختلاف جنبه حقوقی داشته باشد، میتوانید با تنظیم دادخواست، موضوع را در دادگاه مطرح کنید.
-
تنظیم شکواییه کیفری
اگر موضوع جنبه کیفری داشته باشد، باید شکواییه یا شکایت‌نامه تنظیم و به مراجع قضایی ارائه شود.
این اقدامات قانونی به شما کمک می‌کند تا حق خود را از طریق مراجع رسمی پیگیری کنید. همچنین، جمع‌آوری مدارک و مستندات مرتبط برای اثبات ادعاهای خود در دادگاه ضروری است.
مطالعه بیشتر: نحوه نوشتن اظهارنامه
فواید اظهارنامه چیست؟
ارسال اظهارنامه می‌تواند مزایای مختلفی داشته باشد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- امکان حل اختلاف بدون مراجعه به دادگاه
- تعیین مهلت توسط اظهارکننده
- استفاده از پاسخ طرف مقابل به‌عنوان دلیل قانونی
- کاربرد دوگانه اظهارنامه
امکان حل اختلاف بدون مراجعه به دادگاه
در بسیاری از موارد، ارسال اظهارنامه باعث صلح و سازش بین طرفین شده و از صرف هزینه‌های دادرسی جلوگیری می‌کند.
تعیین مهلت توسط اظهارکننده
در اظهارنامه، ارسال‌کننده می‌تواند مهلت مشخصی برای انجام تعهد یا پاسخگویی تعیین کند.
استفاده از پاسخ طرف مقابل به‌عنوان دلیل قانونی
اگر مخاطب اظهارنامه در پاسخ خود به حقی اقرار کند، این اقرار می‌تواند به نفع اظهارکننده در دعاوی بعدی مورد استناد قرار گیرد.
کاربرد دوگانه اظهارنامه
اظهارنامه نه‌تنها برای مطالبه و ایجاد حق، بلکه برای از بین بردن یا رد یک حق نیز استفاده می‌شود.
به همین دلیل، اظهارنامه ابزاری مهم و مؤثر برای پیگیری حقوقی و جلوگیری از ورود غیر ضروری به دعاوی قضایی است.
خلاصه‌ای از آنچه که درباره اظهارنامه باید بدانید
در این مقاله، به تحلیل فرآیندهای پس از ارسال اظهارنامه قضایی پرداخته‌ایم.
همچنین نشان دادیم که اظهارنامه به‌عنوان ابزاری کارآمد، می‌تواند در مطالبه حقوق و حل اختلافات، بدون نیاز به مراجعه به دادگاه، نقش مؤثری ایفا کند. مراحل پس از ارسال اظهارنامه را توضیح دادیم که شامل پیگیری وضعیت دریافت آن از طریق سامانه‌های ثنا و دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و همچنین ارزیابی دقیق پاسخ طرف مقابل است. علاوه بر این، به مهم‌ترین فواید تنظیم اظهارنامه و ارسال آن اشاره کردیم که می‌توان به کاهش هزینه‌ها، تسریع در فرایند حل اختلافات و فراهم آوردن فرصت‌هایی برای مذاکره و سازش اشاره کرد.
امیدوارم این نوشتار، مانند یک فنجان چای داغ در یک روز سرد زمستانی، گرمابخش و آرامش‌بخش چالش‌های شما عزیزان باشد.
ماهک حقیقی_کارشناس حقوقی وکیل باشی
