تخلیه ید بدون قرارداد چگونه است؟

تخلیه ید به معنای حکم صادر شده از دادگاه برای خروج شخص متصرف از ملک یا مال غیرمنقول است. اگر بین مستاجر و موجر قراردادی مکتوب نشده باشد، باید این موضوع را در مراجع قانونی پیگیری نمایید.

ما در ابتدای این مقاله، مفهوم تخلیه ید را برای شما شرح خواهیم داد، سپس به بررسی تخلیه ید یا به عبارتی تخلیه ملک بدون قرارداد خواهیم پرداخت و راهکارهایی را برای مقابله با چالش و مشکلات تخلیه ید در ادامه بیان خواهیم کرد. پس تا آخر این مطلب همراه ما باشید.

دعوای تخلیه ید چیست؟

دعوای تخلیه ید برای زمانی است که شخصی با اذن و رضایت مالک از مال غیر منقول وی استفاده می‌کند؛ اما وقتی مدت زمان اجاره مالک برای استفاده از مال تمام شود وی باید مال را به مالک برگرداند، اگر چنین نکرد در این صورت دعوای تخلیه شکل می‌گیرد. برای واضح‌تر شدن موضوع مثال زیر را مطالعه فرمایید.

به طور مثال موجر ملک خود را برای مدتی به مستاجر اجاره می‌دهد و مستاجر فقط قادر است تا زمانی که در قرارداد ذکر شده در خانه سکونت کند اگر بخواهد همچنان از ملک استفاده نماید، باید قرارداد اجاره را تمدید کند. در صورتی که مستاجر بدون تمدید قرارداد به استفاده از مال اجاره ادامه دهد، در چنین حالتی دعوای تخلیه ید به وجود می‌آید و موجر می‌تواند، دادخواست تخلیه ید به شورای حل اختلاف را ارائه دهد.

توجه داشته باشید که اولین گام برای طرح دعوی مستلزم آگاهی شما از آن دعوی است، پس بهتر است قبل از هر اقدامی از وکلای متخصص و حرفه‌ای وکیل باشی مشاوره حقوقی دریافت نمایید.

دعوی تخلیه ملک بدون قرارداد

تخلیه ید، یکی از پیچیده‌ترین و حیاتی‌ترین موضوع‌ها در زمینه دعاوی ملکی است. دعوی تخلیه ملک بدون قرارداد، زمانی مطرح می‌شود که مستاجر بدون قرارداد و تمدید اجاره‌نامه همچنان از مال مورد اجاره بهره می‌برد. این موقعیت باعث چالش‌ها و اختلافاتی در دعواهای حقوقی می‌شود که منجر به اخذ دستور تخلیه ملک می‌گردد.
در این شرایط ابتدا، باید وجود قرارداد در دادگاه به اثبات رسد، برای این کار باید مدارک و شواهدی که مستلزم اثبات وقوع عقد اجاره می‌باشد را به دادگاه ارائه داد. در صورتی که دادگاه حکم به تایید وقوع عقد اجاره دهد، ضروری است که دادخواست تخلیه ملک به دادگاه تسلیم گردد. دادگاه با بررسی‌های لازم به صدور حکم تخلیه اقدام خواهد کرد.
مستاجران بدون قرارداد، حق و حقوقی دارند که شامل موارد زیر می‌شود:

• مستاجر حق استفاده از امکانات ملک را دارد و بعضی از حقوق پایه‌ای مستاجران برای وی تآمین می‌شود.

• مستاجر بدون قرارداد، باید اجاره‌بها را در موعد مقرر به مالک پرداخت کند. اجاره‌بها با توافق طرفین و با تعیین دادگاه مشخص شود.

• مالک نمی‌تواند بدون اطلاع قبلی مستاجر را از ملک بیرون کند، حتی اگر در این زمینه قرارداد رسمی وجود نداشته باشد.

• زمانی که مستاجر ملک را تخلیه کرد، مستاجر باید آن را صحیح و سالم به مالک برگرداند.

قابل به ذکر است که اگر مالک دلایل معتبری برای اثبات عدم وجود قرارداد داشته باشد و مستاجر بدون قرارداد، شواهدی را ارائه نکند، دادگاه می‌تواند حکم به تخلیه ید را برای وی صادر کند.

"دعوای تخلیه ید زمانی است که موجر پس از اتمام مدت اجاره‌نامه می‌خواهد، ملک را تحویل بگیرد؛ اما مستاجر از پس دادن و تخلیه ملک امتناع می‌ورزد، در چنین حالتی دعوایی تحت عنوان دعوای تخلیه ید شکل می‌گیرد. اگر مستاجر بدون هیچ قرارداد مکتوبی در آنجا ساکن بوده و مدت زمان اجاره تمام شده باشد، باید خانه را تخلیه کند."

 تخلیه ملک تجاری بدون قرارداد

قانون شرایطی را برای تخلیه ملک اجاره‌ای چه از نظر رسمی و عادی در نظر گرفته است؛ در صورتی که اگر قرارداد یا اجاره‌نامه‌ای به تحریر در نیامده باشد و ملک بدون قرارداد در اختیار مستاجر باشد، ابتدا باید دعوای تایید وقوع عقد اجاره طرح شود. در صورتی که دادگاه حکم به تایید اجاره بدهد، در چنین حالتی موجر و مالک می‌تواند، دادخواستی را برای تخلیه ارائه دهد.

لازم به ذکر است، در صورتی که قرارداد اجاره کتبی وجود نداشته باشد، موجر و مستاجر نمی‌توانند ادعای حق و حقوق خود را داشته باشند. بنابراین ثبت قرارداد اجاره و تمدید آن در اقامت مستاجر در ملک تجاری بدون قرارداد جایز نیست و شامل قانون نخواهد شد. 

کلام آخر

در این نوشتار از وکیل باشی، ابتدا مفهوم تخلیه ید را برای شما به صورت مختصر شرح داده، سپس به بررسی چگونگی تخلیه ید بدون قرارداد پرداختیم؛ امیدواریم این مقاله گامی در جهت ارتقای دانش و آگاهی شما در این زمینه بوده باشد. اگر در این زمینه پرسشی برای شما مطرح شده می‌توانید در کامنت‌ها یا سامانه چراغ با ما به اشتراک بگذارید. 

ماهک حقیقی_کارشناس حقوقی وکیل باشی