نحوه اثبات رابطه زوجيت با متوفی و نکات آن

اثبات زوجیت در صورت فوت زوج، یکی از مشکلات فعلی و رایج در دادگاه‌های خانواده است. به طور کلی منظور از اثبات زوجیت با متوفی، مربوط به یکی از دعاوی خانوادگی است که مرد یا زن پس از ازدواج رابطه زوجیت را انکار می‌کنند یا یک نفر فوت شده و سایرین، روابط این دو را منکر می‌شوند؛ بنابراین زن یا شوهر طی دادخواست اثبات رابطه زوجیت با متوفی می‌توانند نکاح خود را به اثبات برسانند.

 اثبات زوجیت بعد از فوت سبب می‌شود تا پس از فوت زن یا مرد، فرزندانشان از ارث بهره‌مند شوند. در حقیقت زوج مذکور و زنده باید ابتدا در دادگاه خانواده دعوای نکاح را مطرح نماید و وزجیت را به اثبات برساند و سپس پس از رای دادگاه می‌تواند از ترکه متوفی سهم‌الارث مقرر را به ارث ببرد.

پیامدهای عدم ثبت ازدواج چیست؟

یکی از پیامدهای عدم به ثبت رساندن ازدواج به صورت قانونی، این است که طرفین یا بازماندگان شخص متوفی می‌توانند منکر رابطه زناشویی یا ازدواج شوند. بازماندگان شخص متوفی در صورت عدم ثبت ازدواج می‌توانند از پرداخت سهم‌الارث و حقوق مالی شخص سرباز بزنند و هیچ چیزی پس از فوت به فرد ندهند.

عدم ثبت ازدواج، علاوه بر اثرات حقوقی و قانونی که در متن ذکر شده است، پیامدهای اجتماعی و فرهنگی نیز دارد که می‌تواند بر زندگی افراد و جامعه تأثیر گذار باشد.

یکی از پیامدهای اجتماعی ثبت نکردن ازدواج، افزایش میزان عدم اطمینان و عدم اعتماد در روابط زناشویی است. ثبت ازدواج نه تنها اسنادی از تعهد قانونی دو نفر به یکدیگر است، بلکه نمادی از اعتراف علنی به ارتباط زناشویی و تعهد طرفین به ادامه زندگی مشترک می‌باشد. عدم ثبت ازدواج می‌تواند باعث ایجاد تردید و شک درباره استحقاق و حقوق اختصاصی هریک از زوجین شود که در نهایت می‌تواند به بروز مشکلات روابطی منجر شود.

اثبات رابطه زوجيت با متوفی در صورت عقد دائم و عقد موقت چگونه است؟

اثبات زوجیت در عقد موقت همانند عقد دائم تابع شرایط مشابهی است که شما می‌توانید برای آشنایی بیشتر مقاله نحوه اثبات زوجیت را به طور کامل مطالعه کنید. البته ناگفته نماند که عقد موقت اصولاً به ثبت نمی‌رسد مگر در شرایط خاص؛ به همین منظور اثبات آن پس از فوت کمی سخت‌تر خواهد بود.

در شرایطی که ازدواج ثبت نشده باشد و یکی از طرفین یا بازماندگان شخص متوفی از وقوع این ازدواج انکار کنند، روند اثبات زوجیت ممکن است به چالشی برای خواهان تبدیل شود. به منظور رسیدگی به این مسائل، خواهان باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و دادخواست خود را برای حل این اختلافات وضع کنند.

در دادخواست خود، خواهان باید با ارائه اصل و کپی مدارک شناسایی، اصل یا رونوشت عقدنامه و معرفی شهود (در صورت استناد به شهادت شهود)، به ثبت این ازدواج در دادگاه خواهان اقدام کنند. این اقدامات همراه با ارائه دلایل و مدارک استنادی به منظور اثبات واقعیت ازدواج و تأیید روابط زناشویی است.

دادگاه خانواده به این امور رسیدگی خواهد کرد و در صورت عدم وجود دادگاه خانواده، دادگاه عمومی حقوقی در شهرستان‌های مختلف با رعایت قوانین حمایت از خانواده، مسئول رسیدگی به این موضوع خواهد بود.

با این اقدامات، امکان حل اختلافات مربوط به اثبات زوجیت در صورت عدم ثبت ازدواج فراهم خواهد شد و حقوق زناشویی و مالی طرفین به دست آمده و مورد تأیید قرار خواهد گرفت.

مدارک لازم اثبات زوجیت متوفی

برای اثبات زوجیت در صورت فوت مرد، شما با آموزش تصویری اثبات رابطه زوجیت می‌توانید مراحل را گام به گام پیش ببرید و در نهایت به نتیجه برسید. اما برای پیشبرد مراحل اثبات رابطه زوجيت با متوفی باید از قبل مدارک زیر را کامل کنید:

۱. سند نکاح: اصل یا رونوشت عقدنامه ازدواج به عنوان شاهد قانونی بر وجود ازدواج مورد نظر.

۲. اقرار: اقرار شخصی یا شاهدانه که می‌تواند شفاهی یا کتبی، صریح یا ضمنی باشد، به عنوان تأییدی بر رابطه‌ی زوجیت.

۳. استماع شهادت شهود و مطلعین: شنیدن شهادت شهود و افراد مطلع به وقوع ازدواج.

۴. درخواست جلب نظر کارشناس: درخواست جلب نظر کارشناس برای تحلیل وضعیت و ارائه نظر فنی.

۵. درخواست تحقیقات محلی: درخواست انجام تحقیقات محلی و جمع‌آوری شواهد مربوطه.

۶. درخواست استعلام از مراجع مربوطه: بررسی و استعلام از مراجع مربوطه برای اثبات اطلاعات و مستندات.

۷. درخواست اتیان سوگند: ادای سوگند توسط خواهان و ورثه‌ها به عنوان تأییدی بر ادعاها و حقوق مطالبه شده.

۸. اثبات مستقیم و ظواهر مانند معاشرت و سکونت مشترک: ارائه عکس و فیلم‌های مربوط به زمان وقوع ازدواج و همچنین شواهد مانند معاشرت و سکونت مشترک.

با ارائه این مدارک و اقدامات، امکان اثبات رابطه‌ زوجیت و حقوق مربوطه فراهم می‌شود و می‌توان به درخواست‌های حقوقی مطالبه‌ای پرداخت کرد.

جرم شهادت دروغ در دادگاه اثبات زوجیت

با توجه به تبصره‌های قانون حمایت از خانواده، هر کسی که در دادگاه زوجیت را انکار کند یا به دروغ شهادت دهد و بعداً مشخص شود که انکار او بی‌اساس بوده یا شهادت او مغرضانه و دروغ بوده است مجازات درجه شش اعمال می‌شود. این حکم حتی برای اشخاصی که با وجود علم به وقوع ازدواج از آن انکار کنند یا حتی برخلاف علم به عدم زوجیت، شکایت کیفری یا دعوی حقوقی مربوطه را پیگیری کنند اعمال می‌شود.

یکی از راه‌حل‌هایی که می‌تواند از وقوع انکار زوجیت توسط هر یک از طرفین جلوگیری کند، ثبت آن در یکی از دفاتر رسمی ازدواج است. طبق قانون حمایت از خانواده، ثبت ازدواج از وظایف مرد محسوب می‌شود و در صورتی که مرد علی‌رغم گذشت مدت زمان مقرر از ثبت آن خودداری کند، مجازاتی درجه هفت اعمال می‌شود.

اگر امکان دسترسی به دفاتر اسناد رسمی وجود نداشته و یا در موارد اضطراری و استثنایی که عقد ازدواج به صورت شرعی انجام می‌شود، امکان اجرای عملیات زیر ضروری است:

• ایجاب و قبول، تعیین مهریه و سایر موارد مربوطه باید حتماً در حضور عاقد و شهود صورت گیرد و در صورت برگزاری جلسه، اطلاعات در آن جلسه ثبت و امضا شوند.
• باید به یاد داشت که شهادت شهود با رعایت شرایط و ضوابط مقرر در قوانین، از جمله دلایل برای اثبات زوجیت با متوفی است.

با اجرای این راه‌حل‌ها، امکان انکار زوجیت یا استفاده از شهادت مغرضانه به شدت کاهش می‌یابد و حقوق مربوط به هر دو طرف به صورت قانونی تضمین می‌شود.

یادداشت پایانی

همانطور که در این مطلب مطالعه کردید، پس از فوت یکی از زوجین در صورت عدم ثبت ازدواج رسمی یا موقت، طرف دیگر نیاز به اثبات زوجیت در صورت فوت زوج خواهد داشت. اثبات رابطه زوجيت با متوفی دارای مراحل مختلفی است که فرد با آگاهی از آن و مدارک در دست باید درخواست اثبات زوجیت را در یکی از دادگاه‌های خانواده به ثبت برساند تا درخواست وی پیگیری شود. عدم اثبات زوجیت به منظور این است که فرد و فرزندان وی از سهم‌الارث متوفی چیزی دریافت نمی‌کنند و وراث قانونی می‌توانند از دادن سهم‌الارث شانه خالی کنند.