آشنایی با قرارداد استخدام پیمانی

همه ما دوست داریم شغلی داشته باشیم که علاوه بر برخورداری از حقوق و مزایای عالی، امنیت روانی‌مان را هم تأمین کند. متأسفانه واقعیت چیز دیگری است و امروزه بخش بزرگی از نیروهای کار به صورت موقت مشغول به کار می‌شوند. جدای از استخدام رسمی دولتی که آرزوی افراد زیادی است، قرارداد استخدام پیمانی نیز تبدیل به رؤیای بسیاری از جوانان جویای کار شده است.

در همین راستا، در این مقاله از وکیل‌باشی قصد داریم 0 تا 100 قرارداد استخدامی به صورت پیمانی را بررسی کرده و نحوه تنظیم آن را نیز توضیح دهیم. چنانچه می‌خواهید به‌زودی برای انعقاد این نوع قرارداد کاری اقدام کنید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

قرارداد استخدام پیمانی چیست؟

‌"قرارداد استخدام پیمانی یکی از قراردادهای استخدامی (Contract employment) است که بر اساس آیین‌نامه استخدام پیمانی موضوع تبصره ماده 6 قانون استخدام کشوری، تنظیم شده و مستخدمین پیمانی به صورت موقت، برای مدتی معلوم و با هدف انجام یک کار مشخص در وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی استخدام می‌شوند."

این کارمندان، مشمول آیین‎نامه استخدام پیمانی بوده و پوشش بیمه‌ای ایشان نیز برعهده صندوق تأمین اجتماعی خواهد بود. به‌عبارت‌دیگر، کارکنان پیمانی از لحاظ مقررات شغلی، مشمول قانون کار نبوده و کارفرمای آنان، دولت است.

در اینجا، وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات مشمول قانون استخدام کشوری، به عنوان کارفرما، افراد واجد شرایط را استخدام می‌کنند.این شکل از قرارداد نیز، به صورت موقت و برای مدتی معلوم با فرد کارمند بسته می‌شود. یعنی قرارداد به صورت موقت بوده، مدت آن حداقل یک سال و حداکثر 10سال خواهد بود.

این موقتی بودن به کارفرما اجازه می‌دهد عملکرد کارمند را به‌خوبی بررسی کند سپس نسبت به ادامه همکاری یا عدم همکاری تصمیم مقتضی بگیرد. ازاین‌رو، نباید گمان کرد که کارکنان پیمانی دقیقاً از مزایای کارکنان رسمی دولت برخوردارند. این در حالی است که کارمندان پیمانی، به مراتب امنیت شغلی و مزایای کاری بیشتری نسبت به کارکنان قراردادی دارند.

در واقع، استخدام پیمانی را بسیاری از افراد نوعی استخدام نیمه رسمی به حساب می‌آورند، زیرا در صورت عملکرد خوب کارمند، امکان تمدید قرارداد و استخدام آنها به صورت رسمی خواهد بود؛ بنابراین به طور کلی منظور از استخدام پیمانی قراردادی است که شخص معینی با اجرت معین و به مدت معین به استخدام دولت در می‌آیند. 

بیشتر افراد واجد شرایط را با این استخدام به کار می گیرند که اصطلاحاً به آن کارمند پیمانی می‌گویند. البته باید گفت کارمندان پیمانی حقوق و مزایایی کمتر از کارمندان رسمی دارند که می توان این را از تفاوت حقوق کارمندان پیمانی و رسمی دانست.

نحوه تنظیم قرارداد استخدام پیمانی

تنظیم یک قرارداد استخدام پیمانی کار چندان راحتی نیست و اغلب کارفرماها برای این منظور از فرآیند مشاوره حقوقی آنلاین کمک می‌گیرند. در هر حال، اگر شما می‌خواهید به عنوان نیروی کار پیمانی در یک نهاد یا ارگان مشغول به کار شوید، بهتر است با چگونگی تنظیم و ارکان این قرارداد آشنا باشید.

در یک نمونه قرارداد استخدام پیمانی باید مواد یا ارکان زیر حتماً وجود داشته باشد و طرفین قرارداد نسبت به تمام بندها و مفاد آن، آگاهی کافی داشته باشند. این مواد عبارت‌اند از:

1.   مشخصات طرفین قرارداد (کارفرما و مستخدم پیمانی)

2.   تاریخ تنظیم قرارداد  

3.   مدت زمان اعتبار قرارداد (قرارداد استخدام به صورت پیمانی یک قرارداد موقت کاری است و باید مدت آن معلوم و معین باشد)

4.   حقوقی و میزان دستمزد کارمند پیمانی

5.   شرایط پرداخت حقوق کارمند

6.   مقررات و شرایط مربوط به ساعات کار، محل انجام وظیفه و شرایط انجام کار

7.   مزایای شغلی مانند بیمه، مرخصی، بیمه تکمیلی و...

8.   در صورت نیاز، بیان شرایط مرتبط با عدم افشای اسرار تجاری و حفظ محرمانگی اطلاعات

9.   تمدید قرارداد و شرایط آن

10.  تعهدات کارفرما

11.  تعهدات مستخدم پیمانی

12.  نحوه فسخ قرارداد

بهتر است بدانید که تمامی قراردادهای کاری باید حاوی مواد و بندهای گفته شده باشند. این در حالی است که هر قرارداد کاری، شرایط منحصر به خود را دارد و بر اساس خواسته‌های کارفرما و کارمند تنظیم می‌شود. پس نمی‌توان مفاد تمام قراردادهای استخدامی را به یک شکل نوشت و برای این کار باید از تخصص وکلای پایه یک دادگستری کمک گرفت.

وکلای تیم وکیل‌باشی تعداد بی‌شماری از نمونه قرارداد کار را برای تسهیل امر استخدام، به صورت حرفه‌ای و دقیق تنظیم کرده‌اند. لذا برای دسترسی به هر کدام از این قراردادهای کتبی، کافی است روی لینک بالا کلیک کنید.  

تفاوت استخدام پیمانی و رسمی

در رابطه با تفاوت‌های استخدام پیمانی و استخدام رسمی باید بگوییم که قانون مدیریت خدمات کشوری، مزایای شغلی و دستمزد کارکنان پیمانی را دقیقاً مانند کارمندان رسمی در نظر گرفته است؛ با این تفاوت که کارمندهای پیمانی به دلیل کوتاه بودن مدت قراردادشان، امنیت شغلی کمتری را نسبت به کارمندهای رسمی احساس می‌کنند. البته، نکات کلیدی قراردادکار چه پیمانی باشد چه قراردادی یا رسمی، به اینجا ختم نمی‌شود. پس توصیه می‌کینم مقالات مرتبط با استخدامی را در وکیل‌باشی دنبال کنید.

تفاوت استخدام پیمانی و قراردادی

کارکنان پیمانی نسبت به کارمندهای قراردادی، شانس بیشتری برای استخدام رسمی در دولت دارند. از سوی دیگر، مستخدمین پیمانی شماره پرسنلی دریافت می‌کنند و همین موضوع باعث می‌شود آن‌ها در ابتدای صف استخدام رسمی قرار بگیرند. این در حالی است که کارفرمای نیروهای قراردادی هیچ‌گونه تعهدی برای رسمی شدن کارمندانش ندارد.

مدت زمان مرخصی در استخدام پیمانی به مدت قرارداد کارمند بستگی دارد؛ در حالیکه کارمندهای قراردادی شرایط مرخصی نامطلوب‌تری نسبت به آنان دارند. توجه داشته باشید که پوشش بیمه‌ای پیمانی و قراردادی به یک شکل است و کارمندان تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی خواهند بود.

نیروی کار پیمانی به دلیل برخورداری از شماره پرسنلی دارای اعتبار و اطمینان بیشتری هستند، در صورتی که اگر نیروی قراردادی باشید؛ باید بدانید که سازمان هیچ‌گونه تعهد و مسئولیتی در قبال شما نخواهند داشت. بنابراین این امر اصلی در تفاوت استخدام پیمانی و قراردادی خواهد بود.

یکی دیگر از تفاوت پیمانی و قراردادی در این است که میزان دستمزد دریافتی نیروهای پیمانی بیشتر از میزان دستمزد نیروهای قراردادی است. یکی دیگر از مورد بحث‌ترین فرق قراردادی با پیمانی در اضافه کردن حقوق و مزایا است، زیرا این مورد مشمول نیروهای پیمانی می‌شود ولی قراردادی با همان میزان مبلغ اولیه تا پایان کار فعالیت می‌کنند. 

استخدام پیمانی هم یک عقد جایز محسوب می‌شود و هر یک از طرفین در هر زمان

 می‌توانند، فسخ قرارداد استخدام پیمانی را اعلام کنند. به عبارتی اگر در قرارداد شرط شده باشد که فرد حق فسخ یا استعفا را ندارد و این حق از وی سلب شده است باید گفت این توافق باطل است؛ زیرا در حقوق مدنی سلب دیگری از کاری امکان پذیر نیست.

مزایا و معایب استخدام پیمانی

یکی از مزایای استخدام پیمانی برای کارفرما، امکان بهره‌برداری از مهارت‌های مختلف کارمندان در زمینه‌های کاری گوناگون است. با استخدام کارمندان پیمانی، کارفرما می‌تواند برای هر پروژه وظایف مختلف را به کارمندانی با مهارت‌های مختلف اختصاص دهد و بهترین نتیجه را از آن‌ها بگیرد.

از سوی دیگر، استخدام پیمانی که یکی از انواع قرارداد کار به شمار می‌آید، برای کارمندان هم مزایا و معایبی دارد. یکی از مزایای این روش استخدام، این است که کارمندان به دلیل داشتن قرارداد پیمانی، برای پروژه‌های مختلف استخدام می‌شوند و در نتیجه تجربه و مهارت‌های مختلفی را کسب می‌کنند. همچنین، این روش استخدام برای کارمندان قابلیت کنترل بیشتری را نسبت به کارمندان رسمی ایجاد می‌کند؛ چرا که آن‌ها قادرند به‌راحتی با کارفرما مذاکرده کرده و توافق‌هایی را برای شرایط کاری خود بیاندیشند.

اما یکی از معایب استخدام پیمانی برای کارمندان، عدم استقرار بلندمدت در موقعیت شغلی است. با این روش استخدام، کارمندان برای هر پروژه‌ای به کار گرفته می‌شوند و بعد از اتمام پروژه، قرارداد آن‌ها به پایان می‌رسد. همچنین، کارمندان پیمانی، مشمول حقوق و مزایای کارمندان رسمی نیستند و به دلیل عدم وجود قرارداد نامشروط، ممکن است به حقوق و مزایای کافی دست نیابند.

نحوه فسخ قرارداد استخدام پیمانی

همان‌طور که می‌دانید، یکی از شرایط قرارداد استخدام پایبندی به تعهدات مقرر در متن توافق است. تفاوتی نمی‌کند که شما کارمند باشید یا کافرما؛ درهرصورت در مقابل عدم انجام وظایف محوله باید تبعات آن را نیز بپذیرید. ازاین‌رو، چنانچه هر یک از طرفین قرارداد استخدام پیمانی اعم از کارفرما و کارمند، قصد فسخ قرارداد را داشته باشند، باید این موضوع را از یک ماه قبل به طرف مقابل خود اطلاع بدهند.

 و اما جمع‌بندی مطلب

در این مقاله، ابعاد و زوایای مختلف قرارداد استخدام پیمانی را مورد بحث قرار داده و بیان کردیم که این نوع از قراردادهای استخدامی مشمول کدام قانون است. مستخدمین پیمانی که کارفرمای آن‌ها دولت باشد، شرایط شغلی به‌مراتب بهتری را نسبت به کارکنان قراردادی تجربه می‌کنند و در عین حال، معمولاً یک تا 3 سال در دستگاه اجرایی مربوطه مشغول به کار خواهند بود.

درمجموع، مستخدمین پیمانی در صورت برخورداری از عملکرد مثبت کاری، می‌توانند جزء گزینه‌های اولیه برای استخدام رسمی باشند. در انتها باید تأکید کنیم که پیش از امضای هرنوع قرارداد کار، مفاد آن را در کنار یک وکیل متخصص در امور قراردادها کنترل کنید.

راضیه حبیبی_ کارشناس حقوقی وکیل‌باشی