نحوه تنظیم قرارداد مشارکت در واردات و فروش کالا

همه ما می‌دانیم که برخی از امور تجاری همچون واردات و صادرات کالا تا چه اندازه پیچیده و تخصصی است. ازاین‌رو، برای انجام این گونه امور بازرگانی علاوه بر اینکه باید سال‌ها تجربه دادوستد با کشورهای دیگر را داشته باشید، به سرمایه فراوان نیز احتیاج خواهید داشت. این در حالی است که رشد اقتصادی کشورها تا حد زیادی وابسته به معاملات متقابلی است که با یکدیگر دارند. در این میان تجار، نقش بسیار مهمی را ایفا کرده و اگر شما هم شغل معمولتان تجارت است، پس یک تاجر محسوب می‌شوید.

تاجران به‌خوبی می‌دانند که برای هر معامله خارجی، چه ریسک‌ها و خطراتی در انتظارشان است. بااین‌وجود برخی از تدابیر مانند انعقاد قرارداد مشارکت در واردات و فروش کالا، می‌تواند یک فرصت بی‌نظیر برای رهایی از آن‌همه خطر باشد.

 در همین راستا، این مطلب از وکیل‌باشی را به این نوع قرارداد مشارکت اختصاص دادیم. با مطالعه این نوشته می‌توانید کلیات، ارکان و نکات حقوقی فوق‌العاده مهم قرارداد مشارکت در واردات کالا و فروش را بشناسید.

تعریف قرارداد مشارکت در واردات و فروش از نگاه قانون

مشارکت در واردات کالا یکی از انواع قرارداد مشارکت به شمار می‌رود، علی‌رغم اینکه این توافق سود سرشاری برای شرکا خواهد داشت؛ پیچ‌وخم‌های حقوقی فراوانی دارد. مواردی که اگر با آن‌ها آشنا نباشید، نه‌تنها سرمایه اولیه خود را از دست می‌دهید، بلکه موجب ورشکستگی سایر شرکا نیز خواهید شد.

به‌طورکلی در قراردادهای شراکتی که میان تجار تنظیم می‌شود، دو یا چند تاجر سرمایه‌های خود را با دیگری به اشتراک گذاشته و توسط آن فعالیت بازرگانی مدنظر همچون واردکردن کالا را انجام می‌دهند. تعریف زیر، بیانگر ماهیت قانونی قرارداد مشارکت در واردات کالا و فروش آن است؛ پس از خواندن آن، با چند مثال ساده این قرارداد را برایتان توضیح می‌دهیم.

"طبق تصریح مقنن در مواد 571 و 10 قانون مدنی، قرارداد مشارکت در واردات و فروش {Contract of participation in import and sale}، موافقت‌نامه‌ای کتبی است که میان دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی به‌منظور شراکت در انجام فعالیت‌های بازرگانی نظیر واردات کالا و فروش آن تنظیم می‌شود. به‌این‌ترتیب، شرکا سرمایه‌های نقدی و غیرنقدی خود را تجمیع نموده و با استفاده از آن، محصولات متعدد را وارد کشور می‌کنند؛ سپس همان محصولات را در داخل کشور فروخته و در سود و زیان آن نیز شریک‌اند."

تصور کنید برای وارد کردن عینک از چین و فروش آن در داخل ایران، به چیزی حدود 2 میلیارد تومان سرمایه نقدی نیاز دارید. این در حالی است که واردات هر محصول، چالش‌های خاص خود را دارد. مثلاً دریافت پروفرما (PROFORMA) که عموماً به آن پیش‌فاکتور می‌گویند، مراحل و شرایط ویژه‌ای دارد. درواقع، پروفرما اولین سندی است که در دادوستدهای بین‌المللی میان خریدار و فروشنده ردوبدل می‌شود. می‌توانید حدس بزنید که همین یک مورد تا چه اندازه، نیاز به دانش و تجربه دارد!

بله داشتن سرمایه از یک سو، داشتن تجربه و تخصص نیز از سوی دیگر برای هر نوع فعالیت تجاری بین‌المللی همچون واردات کالا الزامی است. آیا تاجری را می‌شناسید که همه این‌ها را به‌صورت یک جا در اختیار داشته باشد؟ ممکن است چنین فردی پیدا شود؛ اما حقیقت این است که تعداد این افراد بسیار انگشت‌شمارند.

اینجا است که برای وارد کردن کالا به داخل کشور، به‌تنهایی نمی‌توانید کاری از پیش ببرید. چاره چیست؟ پیدا کردن یک یا چند شریک قابل‌اعتماد و بستن قرارداد مشارکت واردات و فروش کالا با آن‌ها. ممکن است بپرسید این شرکا به چه دردی می‌خورند و قرار است چه گره‌ای را از کار من باز کنند.

در تمامی قراردادهای مشارکت مدنی، دو یا چند شخص یا شرکت با یکدیگر توافق می‌کنند که برای انجام یک فعالیت مشخص مثل همین واردات کالا و سپس فروش آن در کشور، با یکدیگر همکاری کنند. از آنجا که تنظیم این قرارداد امری تخصصی است، به شما توصیه می‌کنیم از فرم قرارداد مشارکت در واردات کالا که توسط وکلای متخصص تیم وکیل‌باشی تدوین شده است، شراکت امن و مطمئنی را آغاز کرده و از حقوق و منافع خود دفاع کنید. 

قرارداد مشارکت مدنی واردات و فروش از چه موادی تشکیل شده است؟

به‌طورکلی، ار کان قرارداد مشارکت در واردات و فروش کالا، شامل موارد زیر است:

ماده 1) مشخصات طرفین (شرکا)

ماده 2) موضوع قرارداد

ماده 3) مدت قرارداد مشارکت در واردات کالا

ماده 4) سرمایه هر شریک و نحوه پرداخت

ماده 5) نحوه مدیریت شراکت

ماده 6) میزان سهم‌الشرکه

ماده 7) تضمین انجام تعهد

ماده 8) تعهدات شرکا

ماده 9) فسخ قرارداد

ماده 10) فورس ماژور (موارد اضطراری)

ماده 11) حل اختلافات شرکا

ماده 12) اقامتگاه طرفین قرارداد

توجه داشته باشید که علاوه بر مواد بالا، می‌توانید بندها و تبصره‌های دیگری را به توافقتان بیفزایید. به‌عنوان‌مثال، وکلای تیم وکیل‌باشی که در تدوین توافقات تجاری تبحر بالایی دارند، هنگام نوشتن متن این‌گونه قراردادها، مواردی نظیر جریمه تأخیر در اجرای تعهد و جریمه عدم اجرای تعهد را نیز در نظر می‌گیرند.

همکاری شرکا در قرارداد مشارکت مدنی واردات و فروش چگونه است؟

شراکت و همکاری میان طرفین این قرارداد بر اساس مشارکت مدنی شکل می‌گیرد و به‌عنوان‌مثال می‌تواند به شکل زیر باشد:

یک نفر پول کافی دارد، پس سرمایه نقدی معامله را فراهم می‌کند.

دیگری در امر صادرات و واردات تجربه فراوانی دارد، پس سرمایه او، دانش و تجربه او است.

فردی دیگر، از فن مذاکره و گستره روابط بین‌الملل بسیار خوبی برخوردار است، پس رایزنی با تجار چینی برعهده او خواهد بود.

در نهایت، تمام این سرمایه‌ها روی‌هم جمع شده و این 3 نفر در رسیدن به یک هدف مشترک، همکار و شریک هستند. نکته مهم اینجا است که هر کدام از آن‌ها نسبت به میزان سرمایه خود، بخشی از درآمد را کسب می‌کند. به‌این‌ترتیب، اگر معامله سود یا زیانی هم داشته باشد همگی بر اساس همان مقدار سرمایه، در آن سهیم هستند.

فراموش نکنید که نحوه محاسبه سرمایه غیرنقدی، به‌هیچ‌وجه کار آسانی نیست. در مقابل، محاسبه سهم‌الشرکه و میزان سود و زیان هر شریک نیز واقعاً پیچیده است. پس برای هر یک از این موارد، ضروری است به یک وکیل متبحر مراجعه کرده و از او مشاوره حقوقی آنلاین بگیرید.

چند نکته حقوقی مهم در نحوه تنظیم قرارداد مشارکت در واردات و فروش کالا

همان گونه که تا این قسمت از مقاله متوجه شدید، نوشتن قراردادهای شراکت مدنی جزئیات زیادی دارد که حتی در یک مقاله هم نمی‌توان همه آن‌ها را بیان کرد. ازاین‌رو بهتر است ابتدا به مقاله نحوه نوشتن قرارداد مشارکت مراجعه کنید. در آن مطلب، اطلاعات کاملی را دریافت می‌کنید. بااین‌حال، در ادامه چند موضوع مهم را درباره قرارداد مشارکت در واردات و فروش باید خاطرنشان کنیم.

1- موضوع قراردادتان را درست بنویسید

بگذارید در این مورد خیلی ساده راهنمایی کنیم. موضوع قرارداد، همان هدفی است که به‌خاطر آن قصد انجام معامله را دارید؛ بنابراین، موضوع قرارداد مشارکت در واردات و فروش کالا به این صورت است:

مشارکت در واردات کالای... که شرح آن در پروفرما (پیش‌فاکتور) آمده، با هدف کسب سود. این قرارداد با سرمایه طرفین و به‌منظور تقسیم سود و زیان حاصل از واردات و فروش کالای مزبور، تنظیم می‌شود.

2- ضمیمه هر گونه سند، فاکتور و مدرک مرتبط به پیوست قرارداد

در توافقات تجاری و بازرگانی، اسناد و مدارک مختلفی میان تجار منتقل می‌شود. بهتر است تمام مکاتبات، اسناد و مدارک حتی پس از پایان مدت قرارداد نزد خود نگه دارید تا در صورت لزوم، به آن‌ها استناد کنید.

3- وظایف هر شریک را مشخص کنید

توجه داشته باشید که ممکن است برای انعقاد قرارداد شراکت در واردات، دو نفر با هم شریک شوند که هر دوی آن‌ها مبلغ 4 میلیارد تومان را به این کار اختصاص داده‌اند. به‌عبارت‌دیگر، این دو شخص فقط سرمایه مادی خود را با همدیگر ادغام کرده‌اند، پس تکلیف انجام اموری مثل ترخیص محصول از گمرک، رایزنی با طرف خارجی و... چه خواهد شد؟ به همین خاطر، برای دستیابی به سود و جلوگیری از منازعات آتی به دلیل عدم شفافیت وظایف، بهتر است همین ابتدا تقسیم وظایف کنید.

4- درج شرط منع انتقال به غیر در قرارداد

بهتر است در متن قراردادتان بنویسید که هیچ‌کدام از شرکا حق ندارند قرارداد مزبور را به فرد دیگری واگذار کنند. فرض کنید شما با آقای بهرامی شریک شده‌اید و حین اجرای قرارداد متوجه می‌شوید که او بدون اطلاع به شما قراردادش را به شخص دیگری واگذار کرده است. حال اگر این شخص، آدمی غیرقابل‌اعتماد و بی‌توجه به وظایفش باشد، تکلیف شما چیست؟

به همین دلیل است که وکلای تیم وکیل‌باشی، ضمن تنظیم متن قراردادهای اختصاصی برای مخاطبان، بر نوشتن چنین شرطی تأکید می‌کنند.

5- از حفظ اسرار تجاری و محرمانگی اطلاعات غافل نشوید

فرایند مذاکره با تجار خارجی و واردات کالا در اغلب اوقات حاوی اسرار تجاری متعددی است. ازاین‌رو، بهتر است در متن قراردادتان شرط محرمانگی اطلاعات را حتماً بنویسید. البته، نوشتن این شرط و در نظر گرفتن یک ضمانت اجرای مناسب برای تخطی‌نکردن از آن، از عهده هر کسی برنمی‌آید و این وکلا هستند که بر این موضوع تسلط دارند.

6- برای نوشتن موارد فسخ قرارداد، وقت بگذارید

شما می‌توانید از روی قرارداد مشارکت در واردات کالایی که دوستتان قبلاً منعقد کرده، کپی کنید؛ اما به نظرتان این کار عاقلانه‌ای است؟ لازم است بدانید که موارد فسخ توافق به شرایط و مذاکرات طرفین بستگی دارد و باتوجه‌به شرایط هر قرارداد، این مسئله باید به‌صورت اختصاصی نوشته شود. البته، شرایطی مثل ممنوع‌المعامله شدن، ورشکستگی و عدم پایبندی به تعهدات، از رایج‌ترین علل خاتمه مشارکت در واردات کالا محسوب می‌شوند. خواندن مطلب نحوه فسخ قرارداد مشارکت در این زمینه کمک خوبی برایتان خواهد بود.

فرم قرارداد مشارکت در واردات و فروش کالا وکیل‌باشی چه ویژگی‌هایی دارد؟

چنانچه برای نوشتن متن قراردادتان دچار مشکل یا ابهام هستید، وکیل‌باشی برای شما قرارداد مشارکت در واردات و فروش کالا را تهیه و تنظیم نموده است.

بهتر است بدانید که این قرارداد، شاخصه‌های مثبت زیر را دارد:

·       توسط وکلای متخصص در امور قراردادنویسی و عرصه تجارت بین‌الملل تدوین می‌شود.

·       با دریافت قرارداد، از خدمات پشتیبانی و مشاوره رایگان بهره‌مند خواهید شد.

·       این قابلیت برای شما ایجاد می‌شود که تغییرات و ویرایش‌های دلخواهتان را روی متن قرارداد اعمال کنید.

اطمینان داشته باشید چنانچه از قرارداد تدوین شده رضایت نداشتید، می‌توانید از فرصت بازگشت وجه بهره‌مند شوید؛ در نهایت توصیه ما به شما این است که با دریافت فرم قرارداد مشارکت در واردات و فروش کالای تنظیم شده توسط وکلای متخصص، شراکت امن و مطمئنی را آغاز کنید.

راضیه حبیبی_ کارشناس حقوقی وکیل‌باشی