نحوه تنظیم قرارداد فیلمبرداری و نکات آن

صنعت فیلم‌برداری آن قدر پیشرفت کرده است که از صنایع مختلف همچون کارخانه‌ها گرفته تا کسب‌وکارهای خانگی و کوچک نیز برای عرضه محصولاتشان نیاز به تصویربرداری و عکاسی دارند. البته، تصویربرداری از طریق دوربین‌های ضبط فیلم محدود به این طور موارد نبوده و فیلم‌برداری نیز جزء جدایی‌ناپذیری مجالس مختلف، همچون عروسی، جشن تولد، نامزدی، ولیمه حج و امثال آن است.

درهرصورت، یا فیلم‌بردار هستید یا برای استفاده از خدمات تصویربرداری، به یک فیلم‌بردار حرفه‌ای نیاز دارید. در این میان، آنچه ضرورت دارد، نوشتن یک قرارداد فیلم‌ برداری است که بتواند به بهترین شکل، منافع شما را تأمین کند. اینکه این توافق‌نامه کتبی چطور نوشته می‌شود؟ چه بندها و تبصره‌هایی دارد؟ اصلاً برای انعقاد آن باید چه نکاتی را در نظر داشت؟ سؤالاتی هستند که موضوع این مطلب از وکیل‌باشی به پاسخ آن‌ها اختصاص یافته است.

قرارداد فیلم‌برداری از نگاه قانون

"قرارداد فیلمبرداری یک توافق حقوقی است که میان فیلمبردار و مشتری امضا می‌شود تا شرایط فیلمبرداری، پرداخت هزینه‌ها، حق مالکیت معنوی استفاده از تصاویر و سایر جزئیات مربوط به فیلمبرداری مشخص شود."

این در حالی است که شما می‌توانید این توافق را در یکی از اشکال تدوین کنید:

تنظیم قرارداد فیلم‌برداری بر مبنای قانون کار

این توافق‌نامه ممکن است ذیل ماده 10 قانون مدنی (اصل آزادی قراردادها) یا مطابق قواعد قانون کار تدوین شود. به‌عبارت‌دیگر، ممکن است شما با یک آتلیه به این صورت قرارداد همکاری ببندید که در ازای فیلم‌برداری از مجالس، ماهانه ایکس تومان دریافت کنید، بیمه تأمین بشوید و از سایر مزایای قانون کار نیز بهره‌مند شوید. در این جا شما مشمول قواعد قانون کار هستید و قراردادتان نیز در یکی از انواع قراردادهای کاری همچون کار موقت، کار دائمی یا کار معین جای می‌گیرد.

تنظیم قرارداد فیلم‌برداری بر اساس ماده 10 قانون مدنی

در هر حالت بعدی، ممکن است شما صرفاٌ با صاحب یک مجلس، مهدکودک، کسب‌وکار قراردادی را تنظیم کنید که به‌هیچ‌وجه در قالب قراردادهای کاری و استخدامی قرار نمی‌گیرد. بلکه یک توافق مبتنی بر اصل آزادی قراردادهای خصوصی است که تمام شرایط و جزئیات آن توسط خودتان و مشتری تعیین می‌شود.

چرا باید از قرارداد فیلمبرداری شفاهی دوری کنیم؟

در موضوعات شغلی نظیر فیلم‌برداری، اکثر تفاهمات کاری، شفاهی است که همین امر باعث بروز بحث و اختلاف میان طرفین می‌شود. در میان موکلین تیم حقوقی وکیل‌باشی، خانم فیلم‌برداری حضور داشت که در یکی از باغ‌های لوکس مشغول گرفتن عکس و فیلم از عروس و داماد بوده است. حین کار به‌صورت ناگهانی به یکی از مجسمه‌های محوطه برخورد می‌کند و آن مجسمه می‌شکند.

این خانم برای آن پروژه مبلغ یک میلیون تومان دریافت کرده بود؛ اما هزینه خسارت وارده به مجسمه، 11 میلیون تومان بود! صاحب باغ نیز مدعی بود که آن خانم باید همه مبلغ را بپردازد چرا که این تخریب، حین انجام کار او اتفاق افتاده است. برای یک‌لحظه میزان استرس و حجم فشار روانی وارد شده به این خانم را تصور کنید. تمام این درگیری و فشارهای ناشی از آن، به دلیل ننوشتن قرارداد کتبی بود!

در نهایت، وکیل ایشان توانست طی رایزنی با صاحب باغ، میان آن دو صلح و سازش ایجاد کند؛ اما همیشه تمام دعاوی به همین راحتی ختم به خیر نمی‌شوند. ازاین‌رو، باید جانب احتیاط را رعایت کنید تا از دردسر نیز دور بمانید.

اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که ترجیح می‌دهند توافقات حقوقی را به‌صورت شفاهی منعقد کنند؛ باید تبعات منفی و خطرات چنین ریسکی را هم بپذیرید. نوشتن توافقات، مهم‌ترین و اولین اصل پیروزی شما در دعاوی احتمالی است. پس بهتر است کمی هزینه کنید، مشاوره حقوقی بگیرید یا از یک وکیل بخواهید که قراردادتان را بنویسد.

ارکان و اجزا اصلی قرارداد فیلم‌ برداری

پس از انعقاد هر قرارداد، علاوه بر پذیرفتن تعهدات از سوی طرفین توافق، آثار و عواقب قرارداد نیز باید از سوی آنان مورد قبول واقع شود. به‌عبارت‌دیگر، هر ماده یا بندی که در متن توافقتان می‌نویسید، آثار حقوقی متعددی را برای شما و طرف مقابل به وجود می‌آورد. به همین دلیل است که تأکید داریم نوشتن قرارداد کتبی کار ساده‌ای نیست و باید از وکلای حرفه‌ای کمک بگیرید.

قرارداد فیلم‌برداری در حالت کلی دارای 11 ماده مهم زیر است:

ماده 1: مشخصات طرفین قرارداد

ماده 2: موضوع قرارداد

ماده 3: مدت قرارداد

ماده 4: مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت

ماده 5: تضمین انجام تعهدات

ماده 6: تعهدات فیلم‌بردار

ماده 7: تعهدات کارفرما (مشتری)

ماده 8: فسخ قرارداد

ماده 9: فورس ماژور

ماده 10: حل اختلاف طرفین از طریق تعیین داوری در قرارداد یا مراجعه به دادگاه صالح

ماده 11: نسخ قرارداد

توجه داشته باشید که در پروژه‌های مختلف فیلم‌برداری، مواد و بندهای قرارداد ممکن است بیشتر از این مقدار هم باشد. چرا که الزامات فیلم‌برداری‌های تبلیغاتی با نیازهای ناشی از قرارداد فیلم‌برداری عروسی تفاوت بسیار زیادی دارد. مثلاً برای فیلم‌گرفتن از یک کارخانه تولد مواد شیمیایی، تجهیزات فیلم‌برداری به‌مراتب قوی‌تری نسبت به فیلم عروسی باید در نظر گرفته شود. این گونه مسائل آن قدر اهمیت دارند که باید جزءبه‌جزء در متن توافق‌نامه نوشته شوند تا در آینده اختلافی ایجاد نشود.

چه نکاتی را برای نوشتن قرارداد فیلم‌ برداری باید نظر بگیرید؟

اگر می‌خواهید قراردادی مؤثر و کارآمد داشته باشید، نکات حقوقی زیر را بادقت بخوانید:

موضوع قرارداد را درست بنویسید

در این توافق باید اشاره کنید که فیلم‌برداری با چه هدفی انجام می‌شود. موارد زیر مثال‌هایی از موضوع است:

•   قرارداد فیلم‌برداری مجالس

•   قرارداد فیلم‌برداری و عکاسی

•   قرارداد فیلم‌برداری و تدوین

•   قرارداد فیلم‌برداری صنعتی

•   قرارداد فیلم‌برداری تبلیغاتی

این‌ها بخشی از نمونه‌های قراردادی است که تیم وکلای وکیل‌باشی نسبت به تدوین و تنظیم آن‌ها اقدام کرده‌اند. شما می‌توانید برای سایر پروژه‌های فیلم‌برداری خود قراردادهای آماده تیم استفاده کنید.

تعهدات فیلمبردار را مشخص کنید

تعهدات فیلم‌بردار در قرارداد مزبور می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

1.فیلم‌بردار متعهد است که تمامی تجهیزات و ابزارهای لازم برای انجام پروژه را همراه خود داشته باشد و آن‌ها را در مکان مشخص شده از سوی کارفرما استفاده کند.

2. فیلم‌بردار متعهد است که به زمان‌بندی تعیین شده در قرارداد پایبند باشد و در زمان تعیین شده حاضر و آماده فیلم‌برداری باشد.

3. فیلم‌بردار متعهد است که تمامی فیلم‌های خود را باکیفیت بالا و مطابق با استانداردهای فیلم‌برداری ضبط کند.

4. فیلم‌بردار متعهد است که تمامی محتوای فیلم‌برداری که در محل تهیه می‌کند، متعلق به کارفرما باشد و به‌هیچ‌عنوان از آن به‌عنوان نمونه‌های کاری خود استفاده نکند.

5. فیلم‌بردار متعهد است که در هنگام فیلم‌برداری، امنیت و حریم خصوصی کارفرما و هر کسی که در محل فیلم‌برداری حضور دارد را حفظ کند.

6. فیلم‌بردار متعهد است که فیلم نهایی را در زمان تعیین شده به کارفرما تحویل دهد و تمامی مستندات و فایل‌های مربوط به فیلم‌برداری را نیز در همان زمان به مشتری ارائه نماید.

برای تعهدات کارفرما (مشتری) در قرارداد فیلم‌ برداری هم فکری بکنید

تعهدات و مسئولیت‌های طرفین همه توافقات بر اساس مذاکرات و چانه‌زنی‌های آن‌ها تعیین می‌شود. بااین‌حال می‌توانید برای مشتری‌های پروژه فیلم‌برداری وظایف زیر را در نظر بگیرید.

کارفرما متعهد است که:

·   کارفرما می‌تواند با درج بند محرمانگی، فیلم‌بردار را موظف به حفظ اسرار و اطلاعات مربوط به محتوای ویدئو و به‌طورکلی، تمامی اطلاعات کسب‌وکار خود کند؛ بدین صورت که پیمانکار حق افشای اطلاعات کارفرما را به اشخاص ثالث ندارد.

·       نوع و محتوای فیلم‌برداری را تعیین کند و به فیلم‌بردار راهنمایی لازم را بدهد.

·       کلیه هزینه‌های پروژه مانند هزینه‌ تجهیزات، حقوق فیلم‌بردار و هزینه‌های دیگر را پرداخت کند.

·       با فیلم‌بردار در تماس باشد و هرگونه تغییر در برنامه‌ریزی و زمان‌بندی را به او اطلاع دهد.

·       در صورت بروز هرگونه مسئله حقوقی در ارتباط با فیلم‌برداری، مسئولیت کامل را به عهده بگیرد.

این تعهدات تنها برخی از مواردی هستند که کارفرما می‌تواند در قرارداد برعهده بگیرد؛ بنابراین، باتوجه‌به به شرایط خاص هر پروژه، تعهدات کارفرما ممکن است متفاوت باشد.

موارد و نحوه فسخ قرارداد فیلمبرداری اهمیت بالایی دارد

منظور از فسخ، خاتمه‌دادن به قرارداد است که از سوی یکی از طرفین اتفاق می‌افتد. در حالت کلی، مشتری و فیلم‌بردار می‌توانند شروطی را ضمن قراردادشان تعیین کنند تا در صورت عدم پایبندی طرف دیگر، قرارداد فسخ شود یا حتی بتوانند خسارت بگیرند.

مثلاً ضرورت شرط محرمانگی اطلاعات نیز غیر قابل چشم‌پوشی است، یکی از مهم‌ترین شروطی است که در این توافق باید گنجانده شود. به این صورت که اگر فیلم‌بردار و تیم او به هر نحو، تصاویر مشتری را منتشر کنند یا اطلاعات محرمانه پروژه را به شخص دیگری منتقل نمایند، کارفرما می‌تواند به ادامه توافق پایان ببخشد.

قرارداد فیلمبرداری وکیل‌ باشی چه ویژگی‌ هایی دارد؟

ازآنجایی‌که تمام قراردادهای آماده و اختصاصی در وکیل‌باشی توسط تیمی از وکلای متبحر در امور حقوقی و قراردادنویسی تدوین می‌شوند، می‌توانیم ویژگی‌های زیر را برای قرارداد فیلم‌برداری نیز قائل شویم:

1.   در نظر گرفتن شرایط، انتظارات، محدودیت‌ها و خواسته‌های مخاطبی که قصد دارد فرم این قرارداد را تهیه کند. این مسئله موجب می‌شود شما قراردادی شخصی و کاملاً سفارشی داشته باشید؛ درست مثل خیاطی ماهر که با درنظرگرفتن جزئیات چهره، اندام و... لباسی منحصر به خودتان آماده می‌کند.

2.   اگر قرارداد آماده گزینه مناسب‌تری برای شما است، می‌توانید به فایل‌های ورد و پی‌دی‌اف آن، تنها با کلیک روی فرم قرارداد فیلمبرداری دسترسی داشته باشید.

3.   ارائه مشاوره حقوقی توسط وکلای تیم، از دیگر مزایایی است که در هر کدام از انواع قرارداد سفارشی و آماده وکیل‌باشی وجود دارد.

در نهایت چنانچه سؤال یا ابهامی دررابطه‌با موضوع مقاله و نحوه سفارش قرارداد دارید، کافی است درخواست خود را در قسمت نظرات بنویسید.

راضیه حبیبی_ کارشناس حقوقی وکیل‌باشی