آشنایی با قرارداد تامین مالی فاینانس finance و تمامی نکات آن

تأمین هزینه‌های مربوط به اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی، صنعتی، خدماتی و نظایر آن، دغدغه دولت‌ها و حتی اشخاص حقوقی فعال در این زمینه‌ها است. یکی از راه‌های دسترسی به سرمایه مورد نیاز، انعقاد قرارداد با سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی است. استقراض یا وام‌گرفتن نیز یکی از رایج‌ترین اشکال دریافت سرمایه محسوب می‌شود. در این میان قرارداد تأمین مالی فاینانس، انعطاف و توانایی لازم برای پاسخ به چالش‌های مربوط به کمبود بودجه در پروژه‌های بزرگ را دارد. حال سؤال این است که فاینانس چیست؟ چطور تنظیم می‌شود؟ مالیات ناشی از قرارداد چقدر است؟ و ده‌ها سؤال دیگر که پاسخ همه آن‌ها در را در این مقاله از وکیل‌باشی آورده‌ایم.

قرارداد فاینانس (Finance) چیست؟

"قرارداد فاینانس یا تأمین مالی، توافق‌نامه‌ای است که میان یک مؤسسه تأمین‌کننده وجوه مالی (فاینانسر مالی) و شخص یا شرکتی که برای انجام پروژه‌های تجاری و اقتصادی‌اش نیاز به آورده نقدی دارد، منعقد می‌شود. بر اساس این قرارداد، تأمین‌کننده یا همان فاینانسر مبلغ موردنیاز طرف مقابل را در اختیار او قرار می‌دهد. به‌این‌ترتیب، سرمایه‌پذیر نیز باید اصل مبلغ قرارداد را همراه با بهره و سایر هزینه‌های مربوط به تأمین مالی، به فاینانسر پرداخت کند."

خوشبختانه این امکان در تیم وکیل‌باشی وجود دارد که وکلای پایه یک متخصص در امور تجاری، فرم‌های قرارداد مربوط به تأمین مالی را تدوین کنند. علاوه بر این، تمام مخاطبانی که قرارداد تأمین مالی فاینانس را به‌صورت آماده یا سفارشی درخواست دهند، جلسات مشاوره حقوقی را با وکیل مربوطه خواهند داشت.

پشتیبانی 24 ساعته، بازگشت وجه در صورت عدم رضایت از متن قرارداد و دریافت فایل‌های راهنما، pdf و word نیز از دیگر امتیازات وکیل‌باشی محسوب می‌شوند. چنانچه دررابطه‌با موضوع قرارداد فاینانس و نحوه دریافت قرارداد سؤالی دارید، مشاوران تیم ما همیشه پاسخگوی شما هستند.

آیا قرارداد فاینانس در روابط تجاری داخلی نیز کاربرد دارد؟

واقعیت این است که قرارداد تأمین مالی می‌تواند در پروژه‌های داخلی و خارجی به‌عنوان یک راهکار مالی مورد استفاده قرار گیرد. در واقع، بخش اعظم پروژه‌های داخلی کشورهای درحال‌توسعه با استفاده از تأمین مالی از سوی شرکت‌های خارجی انجام می‌شوند.

در پروژه‌های داخلی، این قرارداد برای تأمین مالی خرید تجهیزات، ماشین‌آلات و سایر اقلام موردنیاز برای توسعه کسب‌وکارها، ساخت‌وساز و یا خدمات دیگر مورداستفاده قرار می‌گیرد.

این در حالی است که از قرارداد فاینانس در پروژه‌های خارجی مانند خرید تجهیزات، پروژه‌های عمرانی و زیربنایی، صنعتی و... در دیگر کشورها نیز استفاده می‌شود. در این موارد، شرکت‌هایی که به دنبال دستیابی به سرمایه مالی فراوان برای تکمیل پروژه‌های خود هستند، می‌توانند با شرکت‌های فاینانسر در کشور مبدأ یا کشور مقصد، قرارداد تأمین مالی منعقد کنند.

از سوی دیگر، انواع فاینانس علاوه بر داخلی و خارجی بودن به 2 روش استقراضی (همان قرض گرفتن خودمان) و یا به‌وسیله فروش سهام نیز قابل‌اجرا هستند. البته، اخذ وام از مؤسسات تأمین‌کننده سرمایه، بسیار متداول‌تر از فروش سهام شرکت برای تأمین سرمایه است.

قرارداد تأمین مالی فاینانس از چه موادی تشکیل شده است؟

قرارداد تأمین منابع مالی در حالت کلی باید دارای ارکان و مواد زیر باشد:

ماده 1: مشخصات طرفین قرارداد

ماده 2: موضوع قرارداد

ماده 3: مدت قرارداد

ماده 4: سود و زیان

ماده 5: تعهدات سرمایه‌گذار (فاینانسر یا تأمین‌کننده)

ماده 6: تعهدات سرمایه‌پذیر

ماده 7: تضمین انجام تعهد

ماده 8: جریمه تأخیر در انجام تعهد

ماده 9: سایر حقوق و تعهدات طرفین

ماده 10: فورس ماژور

ماده 11: حل اختلاف طرفین

ماده 12: اقامتگاه طرفین قرارداد

بهترین شیوه برای تنظیم قرارداد فاینانس چه طرف سرمایه‌گذار داخلی باشد چه خارجی، این است که حتماً شروطی مانند داوری در قرارداد و حفظ محرمانگی اطلاعات را در نظر بگیرید. چرا که ذکر این گونه شروط در متن توافق به کاهش ریسک‌های ناشی از قرارداد کمک بسزایی می‌کنند. به همین دلیل تیم وکلای وکیل‌باشی هنگام نگارش کلیه قراردادها اعم از قرارداد فاینانس، چنین موضوعات مهمی را به‌صورت جدی مدنظر قرار می‌دهند.

روش‌های تأمین مالی فاینانس کدام است؟

گفتیم که استقراض یا وام‌گرفتن، یکی از رایج‌ترین روش‌های تأمین مالی است. در این روش، فاینانسر به شخص یا شرکتی که به دنبال تأمین مالی است، مبلغی را به‌صورت وام پرداخت می‌کند. شخص یا شرکت وام‌گیرنده نیز موظف است اصل مبلغ وام، بهره مشخص شده در قرارداد و سایر هزینه‌های توافق شده را به فاینانس بازگرداند. مدت استفاده از تسهیلات و اعتبارات فاینانسر معمولاً بین 1 تا 3 سال است؛ بااین‌وجود، مدت بازپرداخت اقساط می‌تواند بین 5 تا 10 سال نیز متغیر باشد.

تفاوت فاینانس و یوزانس و ریفاینانس در چیست؟

اگر با خواندن نام این 3 قرداد دچار گیجی و سردرگمی شده‌اید، حق دارید. این‌ها قراردادهایی هستند که در عرصه تجارت بین‌الملل کاربرد فراوانی دارند. در واقع، هر کدام از این‌ها، به نوعی روش تأمین مالی محسوب می‌شوند؛ اما در ماهیت نیز با یکدیگر متفاوت‌اند.

درمورد قرارداد فاینانس که متوجه شدید یک روش تأمین سرمایه مالی از طریق شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی یا داخلی است. به‌عنوان‌مثال برای ساخت راه‌آهن برای اتصال چند استان کشور، دولت نیاز به بودجه فراوان دارد؛ پس سرمایه لازم را از طریق انعقاد قرارداد  finance با یک شرکت آلمانی تأمین می‌کند. البته، دولت از سرمایه‌گذاران داخلی نیز می‌تواند برای این پروژه عمرانی بهره بگیرد. درهرصورت، قرارداد تأمین مالی فاینانس، در پروژه‌های بلندمدت استفاده می‌شود که بازپرداختی طولانی‌مدت همچون 15 سال دارند.

قرارداد ریفاینانس (Refinance)

ریفاینانس، جزئیات متفاوت‌تری با فاینانس دارد؛ ولی به‌طورکلی تاجران از آن برای تأمین مالی پروژه‌های کوتاه‌مدت استفاده می‌کنند. در واقع مدت‌زمان استفاده از تسهیلات در این نوع قرارداد، حداکثر یک سال است و نرخ سود آن نیز، به‌مراتب کمتر از قرارداد تأمین مالی فاینانس محسوب می‌شود.

قرارداد یوزانس (Usance)

یوزانس در لغت به معنای مهلت و وعده‌ای برای پرداخت است که در روابط تجاری بین‌الملل، به شکل خاصی تنظیم می‌شود. در این نوع قرارداد تأمین مالی، شرکتی که نیاز به تجهیزات، فناوری و سرمایه مالی دارد، به شرکت تأمین‌کننده "برات مدت‌دار" می‌دهد.

در ادامه مطلب هرچقدر که جلوتر می‌رویم، درک نکات حقوقی قرارداد تأمین مالی پیچیده‌تر می‌شود. به همین خاطر توصیه می‌کنیم برای نوشتن این توافق‌نامه بسیار حساس، حتماً از خدمات مشاوره حقوقی استفاده کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید. در غیر این صورت، آسیب‌ها و خسارات جبران‌ناپذیری در انتظارتان خواهد بود.

نحوه محاسبه مالیات در قرارداد فاینانس

این موضوع نیز از دیگر مسائل تخصصی و پیچیده قراردادهای تأمین مالی است که در ماده 107 قانون مالیات‌های مستقیم به آن اشاره شده است. در همین راستا، بخشنامه شماره: 204/5241/230 تاریخ: 1382/01/06 از سوی رئیس سازمان امور مالیاتی کشور و به شرح زیر صادر شده است:

ازآنجایی‌که اشخاص حقوقی ایرانی به‌منظور انجام پروژه‌های ملی و طرح‌های توسعه و غیره در چارچوب قوانین و مقررات جاری پروژه‌های خود را پس از انتخاب پیمانکار و انعقاد قرارداد از طریق اخذ تسهیلات خارجی (فاینانس) تأمین مالی می‌نمایند از طرفی چون فاینانس کننده، مالیات متعلق به قرارداد را تأمین مالی نمی‌کند و نحوه پرداخت قرارداد فاینانس از طریق گشایش اعتبار اسنادی است و نظر به اینکه به‌موجب مقررات ذیل بند" ب " ماده 107 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 27/11/1380. پرداخت‌کنندگان وجوه به اشخاص حقوقی خارجی و مؤسسات مقیم خارج از ایران مکلف‌اند در هر پرداخت مالیات متعلق را به اداره امور مالیاتی محل اقامت خودپرداخت کنند؛ لذا به‌منظور سهولت در کار مودیان و برطرف‌شدن مشکلات موجود در خصوص نحوه کسر و ایصال مالیات از قراردادهای فاینانس. راهکار اجرایی به شرح زیر اعلام تا به مورد اجرا گذارده شود:

1- کارفرمایان قبل از دستور پرداخت هرگونه وجهی، اسناد مربوط (صورت‌حساب) که تعیین‌کننده میزان پرداختی توسط بانک گشایش‌کننده اعتبار در وجه پیمانکار خارجی است را به بانک ذی‌ربط ارائه نمایند.

2- بانک گشایش‌کننده اعتبار بهای مندرج در صورت‌حساب را که باید برای بانک طرف خود در خارج از کشور در وجه پیمانکار حواله یا اعلام کند تا در وجه پیمانکار پرداخت گردد به اداره امور مالیاتی اقامتگاه کارفرما اعلام کند.

3- اداره امور مالیاتی ذی‌ربط پس از محاسبه و اخذ مالیات متعلق به صورت‌حساب به‌صورت ریالی از کارفرما. گواهی لازم را مبنی بر بلامانع‌بودن صدور حواله نسبت به کل مبلغ صورت‌حساب یادشده برای بانک استعلام کننده صادر و ارسال خواهند کرد.

4- بانک گشایش‌کننده اعتبار پس از دریافت گواهی پرداخت مالیات. نسبت به صدور حواله مزبور برای بانک طرف مقابل در وجه پیمانکار اقدام نماید.

همان‌طور که متوجه شدید، تنظیم قراردادهای تأمین مالی همچون فاینانس، ریفاینانس و یوزانس کار بسیار پیچیده‌ای است. ازاین‌رو، فردی که اقدام به نگارش چنین قراردادهایی می‌کند علاوه بر تجربه و علم کافی در حوزه تجارت بین‌الملل، باید در امر قراردادنویسی نیز فردی خبره باشد.

راضیه حبیبی_ کارشناسی حقوقی وکیل‌باشی