5 نکته کلیدی برای تعیین مهریه در عقد موقت

همان‌طور که در مقاله 0 تا 100 عقد موقت گفتیم، مهریه یکی از مهمترین مسائل حقوقی مرتبط با عقد منقطع (ازدواج موقت) است که آثار و تبعات حقوقی مختلفی بر آن مترتب میشود. مهریه در ازدواج موقت که به آن متعه یا صیغه هم گفته می‌شود، مالی است که با توافق طرفین تعیین شده و به‌محض وقوع عقد مرد ملزم است آن را به صورت تمام و کمال به خانم بپردازد. از سوی دیگر، مهریه باید مالیت داشته باشد؛ یعنی قانون‌گذار چیزهایی مثل بوسه یا پر کبوتر که ارزش مالی ندارند را به عنوان مهر زن نمی‌پذیرد.

ازآنجایی‌که عقد موقت، در برخی از قواعد و احکام با ازدواج دائم تفاوت‌های بنیادینی دارد، در این مقاله قصد داریم به این سؤال پرتکرار پاسخ دهیم که: «مهریه در ازدواج موقت چگونه است؟»

چرا تعیین مهریه در عقد موقت ضروری است؟

برحسب ماده 1095 قانون مدنی، مهریه در عقد موقت، یکی از 2 رکن اساسی و محوری این نوع ازدواج به شمار می‌رود. این در حالی است که عدم تعیین مهریه در صیغه، باعث بطلان آن می‌شود. ازاین‌رو، نباید به هیچ عنوان این موضوع را پیش پا افتاده تلقی کرده و از کنار آن به‌سادگی عبور کرد.

همان‌طور که در مقاله روش انحلال عقد موقت توضیح دادیم، اصولاً تعیین نکردن مدت‌زمان صیغه و همچنین مشخص نکردن میزان مهریه باعث می‌شود ازدواج موقت میان زن و شوهر باطل شود. دلیل سخت‌گیری قانون‌گذار نسبت به این 2 مورد این است که از حقوق زن در این نوع ازدواج کوتاه‌مدت محافظت کند تا پیامدهای منفی کمتری دامنگیر زنان شود.

ما در ویدئوی آموزش تصویری دعوای مهریه این رکن اساسی عقد نکاح را با دقتی بالا و بیانی ساده، شرح داده‌ایم؛ بنابراین می‌توانید با دانلود این ویدئو، مطالب کاربردی فراوانی را راجع به مهریه در هر دو عقد نکاح دائم و موقت به دست آورید.

شرایط مهریه در عقد موقت چگونه است؟

در این بخش از مقاله قصد داریم درباره مهریه صیغه موقت صحبت کنیم. هرچند مواد کمی از قانون مدنی به عقد موقت اختصاص‌یافته است؛ اما کلیات آن با عقد نکاح دائم جر در چند مورد، تفاوت خاصی ندارد.

مهریه در عقد موقت در صورت فوت زن

ماده 1096 قانون مدنی درمورد مهریه صیغه بعد از مرگ خانم می‌گوید که اگر خانم در حین مدت صیغه فوت شود، همچنان مرد ملزم به پرداخت مهریه است. البته در این حالت، مهریه به ورثه این خانم می‌رسد که جزئیات بیشتر آن را در مقاله تکلیف مهریه بعد از فوت زن بیان کرده‌ایم.

مهریه در صیغه در صورت عدم نزدیکی مرد با زن

تعداد زیادی از مردان تصور می‌کنند که اگر خانمی را به عقد موقت خود درآورند و تا اتمام مدت با او نزدیکی نکنند، مهریه از دوش آنان برداشته خواهد شد! این تفکر با استناد به ماده 1096 قانون مدنی، قابل پذیرش نیست. چرا که در این ماده تصریح شده حتی اگر مرد در دوران صیغه با همسرش نزدیکی نکند، باز هم پرداخت مهر بر ذمه (عهده) او است.

تکلیف مهریه در صورت بذل مدت عقد موقت

ماده 1097 قانون مدنی در این رابطه این‌طور حکم داده است که اگر مردی پیش از تمام شدن زمان صیغه، همه مدت را بذل کند (ببخشد)، در حالی که با زن نزدیکی نکرده باشد، او صرفاً به پرداخت نیمی از مهریه تعهد دارد. بدیهی است که در صورت نزدیکی مرد با خانم، تمام مهر بر عهده مرد قرار می‌گیرد.

وضعیت مهریه در عقد منقطع در صورت باطل بودن عقد

پیش‌ازاین نیز اشاره کردیم که متعه یا همان ازدواج موقت در 2 صورت باطل است: اول عدم تعیین مهریه و دوم، عدم تعیین مدت. حال تصور کنید که خانم و آقایی قصد دارند برای مدتی توسط عقد موقت با یکدیگر در ارتباط باشند؛ اما مدت زمان عقد را مشخص نکرده‌اند. هرچند در این مورد آن‌ها بر سر مهریه به توافق رسیده‌اند ولی به دلیل عدم تعیین مدت، صیغه انجام شده باطل است. در اینجا اگر به‌رغم عدم نزدیکی مرد با زن، خانم تمام مهریه را گرفته باشد، آقا حق دارد که مهریه را از خانم پس بگیرد. در همین مثال اگر مهریه به زن پرداخته نشده باشد، او حق دریافت مهر را ندارد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، توصیه می‌کنیم از خدمات متنوع حقوقی سایت بهره‌مند شوید. وکلای متخصص ما در دپارتمان حقوق خانواده، جهت ارائه مشاوره حقوقی و راهنمایی شما عزیزان آماده‌اند. شایان ذکر است که علاوه بر گفتگو با وکیل، شما می‌توانید از سایر خدمات سایت همچون تنظیم دادخواست، لایحه دفاعیه، استشهادیه، اظهارنامه و سایر اوراق قضایی مورد نیاز برای پیروزی در پرونده مهریه خود استفاده کنید.

مهریه ازدواج موقت چقدر است؟

یکی از سؤالات رایج خانم‌ها و آقایان در مورد متعه این است که مهریه صیغه موقت چقدر است؟ اصلاً در این نوع ازدواج، حداقل یا حداکثری از مهریه وجود دارد یا نه؟ پاسخ این است که مهریه به‌تصریح قانون‌گذار باید با توافق طرفین تعیین شود و مالیت هم داشته باشد؛ بنابراین میزان مهریه در صیغه موقت بستگی به توافق طرفین دارد، این مهریه باید چیزی باشد که مالیات داشته و قابل تملک باشد. همچنین توجه داشته باشید که تعیین مهریه در صیغه موقت الزامی است؛ زیرا در صورت عدم تعیین مهریه، عقد میان زوجین باطل است.

بر همین مبنا، زن و مرد می‌توانند هر مقدار مهریه‌ای که می‌خواهند را تعیین کنند و در این مورد هیچ محدودیتی نخواهند داشت. به این شرط که موضوع مهریه مالیت داشته و قابل تملک هم باشد.

جالب است بدانید که در دوران نامزدی زن حق دریافت نفقه و مهریه را ندارد. این در حالی است که در برخی از شهرها مرسوم است در دوران نامزدی دختر و پسر به عقد موقت یکدیگر درمی‌آیند تا در ارتباط با هم دچار گناه نشوند. در این حالت باید مهریه صیغه محرمیت نامزدی تعیین شود. زیرا عدم تعیین مهر در صیغه موجب بطلان عقد خواهد شد.

حکم ندادن مهریه در ازدواج موقت

برخی از افراد می‌پندارند که پرداخت نکردن مهریه مبنی بر بطلان عقد موقت است؛ اما این چنین نیست، در صورتی که در زمان جاری شدن عقد موقت مهریه‌ای تعیین نشود، در این حالت عقد باطل است. در این بخش از مقاله می‌خواهیم حکم پرداخت نکردن مهریه زوجه را مورد بررسی قرار دهیم.

در شرایطی که مهریه  نکاح موقت از 1 سکۀ بهار آزادی تا 110 سکۀ بهار آزادی متغیر باشد، زوجه می‌تواند هم حق توقیف اموال مرد را از دادگاه بخواهد هم حق حبس وی را از دادگاه تقاضا کند. اگر مهریه بیش از 110 سکۀ بهار آزادی باشد، زوجه فقط قادر است اموال مرد را به واحد اجرای احکام معرفی کرده و اقدام به توقیف اموال مرد کند. لازم الذکر است، وقتی مرد یا به اصطلاح زوج درخواست اعسار از پرداخت مهریه را داده باشد و اعسار ایشان در دادگاه مورد قبول واقع شود یا در شرایطی که مرد بتواند زن را در خصوص رضایت در رابطه با عدم حبس خود جلب نماید، حق حبس برای او اعمال نخواهد شد.

و اما جمع‌بندی مطلب

ما در این نوشته از وکیل‌باشی تلاش کردیم تا مبحث مهریه صیغه محرمیت را با زبانی ساده و آموزنده، توضیح دهیم. در این میان از لزوم تعیین مهریه در عقد موقت گفتیم و علت تأکید قانون‌گذار بر این موضوع را شرح دادیم. نکته حائز اهمیتی که در متن نیز آن را بیان کردیم، مالیت داشتن و به مالکیت درآمدن موضوع است. چه بسا، عقد موقت زن و مردی به خاطر ندانستن این نکته ساده، باطل شود و آنان را با تبعات منفی و پیامدهای حقوقی این مسئله درگیر کند.

چنانچه درباره نحوه تعیین مهریه و جزئیات این مسئله حقوقی مهم در عقد موقت سؤال یا ابهامی دارید آن را در قسمت نظرات بنویسید. وکلا و مشاوران حقوقی تیم وکیل‌باشی همواره راهنمای شما عزیزان هستند.

راضیه حبیبی_ کارشناس حقوقی وکیل‌باشی