تفاوت انحصار وراثت با تحریر ترکه و شرایط آن

در این مقاله از وکیل‌ باشی قصد داریم به بررسی فرق انحصار وراثت با تحریر ترکه و نکات مهم آنها بپردازیم:

 انحصار وراثت و تحریر ترکه یکی از رایج‌ترین مسائل حقوقی در زمینه ارث هستند. بعضی از افراد به اشتباه این دو اصطلاح را یکی می‌دانند، در صورتی که چنین نیست و انحصار وراثت برای مشخص کردن وراث و سهم الارث آنها انجام می‌شود، در صورتی که تحریر ترکه برای نوشتن فهرست اموال متوفی و ارزش آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. ما در این نوشتار فرق بین انحصار وراثت با تحریر ترکه را به صورت جامع و مفید شرح دادیم به همین دلیل به شما توصیه می‌کنیم تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

انحصار وراثت چیست؟

همانطور که می‌دانید پس از اینکه شخصی فوت می‌کند، اموال منقول (مانند ماشین) و غیرمنقول (مانند زمین) او به وراث می‌رسد. وراث برای تعیین تکلیف در خصوص اموال و میراث متوفی نیاز به گواهی حصر وراثت دارند، به همین دلیل برای گرفتن انحصار وراثت، ابتدا باید فوت متوفی را ثبت نمایند. 

در مقاله انحصار وراثت، مراحل دریافت گواهی حصر وراثت را برای شما به صورت جامع و سود‌مند شرح دادیم. برای اینکه بهتر با مبحث تفاوت انحصار وراثت با تحریر ترکه آشنا شوید، در این مطلب نیز به طور مختصر انحصار وراثت را برای شما شرح خواهیم داد.

انحصار وراثت سند مهمی است که در آن تمام مشخصات متوفی و ورثه قید شده و میزان سهم الارث آنها از میراث متوفی به طور دقیق ذکر شده است. این گواهی در صورتی صادر می‌شود که فوت در ثبت احوال تایید شده باشد، سپس شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه متوفی این برگه را صادر می‌کند. 

قابل به ذکر است تا این برگه نباشد، نمی‌توان در اموال و دارایی‌های متوفی هیچ‌گونه دخل و تصرفی کرد. اولین اقدام برای انحصار وراثت، دریافت گواهی حصر وراثت می‌باشد. این گواهی به دو نوع تقسیم می‌شود که شامل گواهی محدود و گواهی نامحدود است.

انحصار وراثت محدود برای زمانی است که دارایی و اموال متوفی کمتر از 50 میلیون تومان باشد. در این حالت، ورثه ملزم هستند به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و یک استشهادیه محضری تنظیم کنند، این استشهادیه باید به امضاء حداکثر 3 شاهد برسد و همراه با مدارک دیگر به شورای حل اختلاف ارائه شود. انحصار وراثت محدود مدت زمان کمتری برای صدور گواهی حصر وراثت لازم دارد.

شایان به ذکر است که اگر ورثه اموال متوفی را پنهان کرده و دارایی متوفی را دقیق ذکر نکرده باشد، این موضوع برای آنها دارای تبعات زیادی خواهد بود و باید 5 درصد ارزش کل اموال پنهان‌شده را پرداخت کنند. اگر اموال شخص فوت شده بیش از 50 میلیون باشد، در این مورد انحصار وراثت از نوع نامحدود است و باید وراث یک ماه صبر کنند تا آگهی اعلام ورثه متوفی در روزنامه منتشر شود. انتشار آگهی به این دلیل است که قاضی شورا مطمئن شود متوفی ورثه دیگری ندارد. اگر هنگام دریافت گواهی حصر وراثت دچار مشکل شدید، نگران نباشید! زیرا می‌توانید در هر ساعت از شبانه روز از وکلای متخصص وکیل باشی مشاوره حقوقی بگیرید.

تحریر ترکه چیست؟

برای حفظ حقوق وراث و جلوگیری از اختلافات برای تقسیم ارث باید قبل از هر اقدامی تحریر ترکه صورت بگیرد. ترکه عبارت است از اموال و دارایی‌هایی که بعد از فوت شخص  از او به جا مانده و به بازماندگان و وراث او می‌رسد. تحریر ترکه به معنای نوشتن لیست اموال منقول و غیرمنقول و بدهی‌ها و مطالب متوفی خواهد بود. 

قوانینی برای تحریر ترکه وجود دارد که وراث باید طبق این قوانین برای تحریر ترکه اقدام کنند، در ادامه این قوانین را برای شما ارائه خواهیم داد. 

1.  درخواست تحریر ترکه باید توسط وراث یا نماینده قانونی متوفی انجام شود.

2. در صورتی که متوفی برای تقسیم اموال خویش وصی را تعیین کرده باشد، می‌تواند درخواست تحریر ماترک به جا مانده از متوفی را داشته باشد. 

3. در مواقعی که برای قبول یا رد ترکه وراث متوفی تفاهم نداشته باشند، تحریر ترکه اجباری خواهد بود.

4. اگر بین وراث یک نفر غایب یا محجور باشد، امین فرد غایب و قیم فرد محجور می‌توانند اقدام به ثبت دادخواست تحریر ترکه نمایند.

5. اگر متوفی تابعیت کشور خارجی را داشته باشد، حتماً باید تحریر ترکه انجام شود.

ثبت دادخواست تحریر ترکه، توسط نماینده قانونی یا ورثه دارای صلاحیت از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می‌شود.

تفاوت انحصار وراثت و تحریر ترکه

"بیشتر افراد تفاوت انحصاروراثت و تحریرترکه را نمی‌دانند، برای همین در تفاوت این دو باید گفت: تحریر ترکه نوشتن فهرستی از تمام اموال و دارایی‌های متوفی و تعیین ارزش برای آنهاست، در مقابل انحصار وراثت فرآیندی قانونی برای تعیین وراث و سهم‌الارث آنها پس از فوت یک فرد است. در ادامه بیشتر با تفاوت این دو آشنا می‌شویم."

تحریر ترکه و انحصار وراثت دو فرآیند حقوقی مرتبط با فوت یک فرد است که با وجود شباهت‌هایی که دارند، تفاوت‌های مهمی نیز با یکدیگر دارند.

انحصار وراثت فرآیندی قانونی است که برای تعیین وراث و سهم‌الارث آنها پس از فوت یک فرد انجام می‌شود. این روند با هدف مشخص شدن هویت وراث و سهم هر یک از آنها در اموال و دارایی‌های متوفی انجام می‌گیرد. 

تحریر ترکه نیز به معنی نوشتن فهرستی از تمام اموال و دارایی‌های متوفی و تعیین ارزش برای آنهاست. در ادامه به بررسی تفاوت‌های اساسی بین انحصار وراثت و تحریر ترکه می‌پردازیم:

• اولین هدف برای انحصار وراثت مشخص کردن وراث متوفی و تعیین نمودن میزان هر یک از سهم وراث است. در صورتی که هدف از تحریر ترکه، نوشتن لیستی از اموال و دارایی‌های متوفی و تعیین ارزش اموال است.

• انحصار وراثت فرایندی اجباری است؛ ولی تحریر ترکه اجباری نمی‌باشد و دل به خواهی است اما در صورت انجام در تقسیم ارث بین وراث مفید خواهد بود.

• مرجع رسیدگی به انحصار وراثت شورای حل اختلاف است اما برای تحریر ترکه باید به دادگاه عمومی مراجعه کرد.

• بهتر است برای انحصار وراثت مدارکی مانند: گواهی فوت، شناسنامه و کارت ملی وراث، وصیت‌نامه (در صورت وجود) را به همراه داشته باشید و برای تحریر ترکه لازم است که دادخواست، گواهی فوت، لیست اموال و دارایی‌های متوفی را در هنگام انجام فرایند آن با خود همراه کنید.

• هر دو دارای هزینه هستند و نمی‌توان مبلغ دقیقی برای آن‌ها تعیین کرد.

انحصار وراثت و تحریر ترکه دو فرآیند مجزا از یکدیگر هستند اما می‌توان آنها را به طور همزمان انجام داد، برای انجام این روند می‌توانید از آموزش تصویری دعوای انحصار وراثت بهره ببرید تا با آگاهی بیشتر از نحوه انجام این فرایند، اقدامات لازم را انجام دهید.

کلام آخر

در این نوشتار از وکیل باشی انحصار وراثت و تحریر ترکه را به صورت مختصر و مفید توضیح دادیم؛ همچنین تفاوت آنها را در هدف و زمان و مرجع رسیدگی با یکدیگر بررسی کردیم. امیدواریم این مطلب برای شما کاربردی و سودمند باشد؛ در صورتی که پرسشی در این زمینه دارید، برای ما در کامنت‌ها مطرح کنید تا وکلای حرفه‌ای ما پاسخگوی شما باشند.

ماهک حقیقی_ کارشناس حقوقی وکیل باشی