تفاوت تحریر ترکه و مهر و موم ترکه

تحریر ترکه و مهر و موم ترکه، یکی از رایج‌ترین اقدامات حقوقی پس از فوت شخص است که توسط وراث انجام می‌گیرد. بعضی از افراد به اشتباه این دو اصطلاح را یکی می‌دانند، در صورتی که چنین نیست و تحریر ترکه برای مشخص کردن دارایی‌های متوفی است اما مهر و موم ترکه برای نگهداری این اموال می‌باشد. ما در این نوشتار فرق بین تفاوت تحریر ترکه و مهر و موم ترکه را به صورت جامع شرح دادیم به همین دلیل به شما توصیه می‌کنیم تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

تحریر ترکه چیست؟

تحریر ترکه یکی از مهمترین اقدامات بعد از فوت برای ماترک متوفی است. تحریر در لغت به معنای نوشتن است و ترکه عبارت است از اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول متوفی که بعد از فوت فرد از او به جا مانده است و به وراث وی می‌رسد. ترکه شامل دارایی‌‌های مثبت است نه دیون و بدهی‌های متوفی. تحریر ترکه یعنی تهیه کردن لیستی از اموال منقول و غیرمنقول و بدهی‌های متوفی است. به عبارتی وقتی شخصی فوت می‌کند، باید ورثه و افراد ذینفع درخواست تحریر ترکه کنند که دارایی‌های آن بین وراث تقسیم شود.

در ماده ۲۰۶ قانون امور حسبی در تعریف تحریر ترکه چنین آمده است: «مقصود از تحریر ترکه، تعیین مقدار ترکه و دیون متوفی است.» این قانون در اصل برای حفظ حقوق وراث و جلوگیری از اختلافات برای تقسیم ارث به وجود آمده است.

برای ارائه دادخواست تحریر ترکه باید وراث و نماینده قانونی آنها به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی مراجعه کنند. سپس شورای حل اختلاف پس از بررسی دادخواست برای ارزیابی اموال و دیون متوفی، کارشناسی را معرفی می‌کند، این کارشناس صورتجلسه‌ای حاوی فهرست کامل اموال منقول و غیر منقول دیون متوفی تهیه می‌کند. این صورت جلسه به شورای حل اختلاف ارائه می‌شود و پس از تأیید، به عنوان سند رسمی در نظر گرفته می‌شود.

قابل به ذکر است که وراث باید طبق قوانینی برای تحریر ترکه اقدام کنند، این قوانین عبارت‌اند از:

1. در صورتی که وراث با یکدیگر اختلاف داشته باشند، تحریر ترکه اجباری خواهد بود.

2. اگر شخص فوت شده برای تقسیم اموال خویش به شخصی وصیت کرده باشد، آن فرد می‌تواند درخواست تحریر ماترک را داشته باشد. 

3.  این در خواست حتما باید از جانب ورثه و افراد ذینفع باشد.

4. در مواقعی که یکی از وراث محجور یا صغیر باشد، قیم و امین آن می‌تواند اقدام به ثبت دادخواست تحریر ترکه نمایند.

5. در شرایطی که متوفی تابعیت یک کشور خارجی را داشته باشد، حتماً باید تحریر ترکه انجام شود.

اگر در مسیر تحریر ترکه با چالش‌هایی روبه‌رو شدید، می‌توانید از یک وکیل متخصص مشاوره حقوقی بخواهید تا در ارائه راه‌حل‌های قانونی مناسب، به شما در رسیدن به اهدافتان کمک کند.

مهر و موم ترکه چیست؟

مهر و موم ترکه به معنی مسدود کردن اموال شخص فوت شده است و یکی از اقدامات مهم در جهت جلوگیری از ورود خسارت به اموال و دارایی‌های متوفی نظیر زمین، خودرو، وجه نقد و... صورت می‌گیرد. این مهر و موم کردن به دلیل جلوگیری از هرگونه دخل و تصرف از جانب وراث و افراد دیگر، از سوی مراجع قضایی صورت می‌گیرد و تا زمان انحصار وراثت از این اموال حفظ و نگهداری می‌شود. بر اساس ماده ۱۶۷ قانون امور حسبی، افرادی که می‌توانند درخواست مهر و موم ترکه را داشته باشند عبارتند از:

1. هر کدام از وارثان و نمایندگان قانونی آن‌ها

2. طلبکاران متوفی

3. وصی (شخصی که متوفی برای اداره اموالش پس از مرگ مأمور کرده است.)

4. موصی‌ له (شخصی که متوفی در وصیت خود، به نفع او وصیت کرده است.)

یکی از ذی‌نفعان برای ارائه دادخواست مهر و موم ترکه به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده؛ سپس این دادخواست، به یکی از شعبه‌های شورای حل اختلاف ارجاع  داده می‌شود و بعد ابلاغیه‌ای به کلیه ورثه و ذی‌نفعان ارسال می‌شود تا در جلسه‌ای حضور یابند. در این جلسه ماموری برای لیست برداری از اموال و دارایی‌های متوفی تعیین می‌شود، پس از تهیه این فهرست باید به امضای مأمور و کلیه حاضران برسد تا مهر و موم انجام شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر از نحوه و اجرای قرار مهر و موم ترکه، می‌توانید مقاله مهر و موم ترکه را مطالعه فرمایید. 

"تحریرترکه و مهر و موم ترکه دواقدام حقوقی و قانونی هستند که پس از فوت شخص باید توسط ورثه و یا نماینده قانونی آن‌ها انجام شود؛ بنابراین تفاوت تحریر ترکه و مهروموم ترکه بدین ترتیب است که با تحریرترکه اموال متوفی تعیین و مشخص می‌شود و با مهر و موم ترکه این اموال و دارایی‌ها تا زمان انحصاروراثت توسط مراجع قضایی حفظ می‌شود."

فرق تحریر ترکه با مهر و موم ترکه در چیست؟

تحریر ترکه اقدامی متفاوت از مهر و موم ترکه می‌باشد؛ زیرا تحریر ترکه به معنی تهیه کردن فهرستی از اموال و دارایی‌های متوفی است و این امر از سوی طلبکاران متوفی قابل انجام نیست و فقط آنها قادر به ارائه درخواست برای تحریر ترکه هستند. 

اما مهروموم ترکه از طریق شورای حل اختلاف به منظور حفظ و نگهداری اموال انجام می‌شود و نیز توسط طلبکاران هم می‌توان  این مهر و موم را انجام داد. هیچ کدام از وراث و افراد ذینفع حق دخل و تصرف در این میراث را ندارند.

با تحریر ترکه، سهم هر یک از ورثه به طور دقیق معلوم و این فرایند باعث آسان شدن روند تقسیم ارث می‌شود و همچنین از به وجود آمدن اختلافاتی چون دعوای انحصار وراثت بین ورثه جلوگیری می‌کند، به علاوه از اموال متوفی تا زمان انحصار وراثت محافظت می‌نماید تا از آن سوء استفاده نشود. این مهر و موم باعث ایجاد نظم و انضباط در امور مربوط به ترکه و همچنین موجب تسریع در روند تقسیم ارث می‌شود و از بروز مشکلات و چالش‌های حقوقی و هرگونه سوء استفاده از اموال متوفی جلوگیری می‌کند.

کلام آخر

در این نوشتار از وکیل باشی به تفاوت تحریر ترکه و مهر و موم ترکه پرداختیم و همانطور که خواندید گفتیم تحریر ترکه برای فهرست کردن تمام اموال متوفی به کار می‌رود و مهر و موم ترکه برای حفظ اموال شخص فوت شده است؛ همچنین تفاوت آنها را با یکدیگر بررسی کردیم. امیدواریم این مقاله شما را در مسیر حقوقی‌تان راهنمایی کنند. در صورت ابهام، سوال و پرسش خویش را برای ما در کامنت‌ها مطرح کنید تا وکلای حرفه‌ای ما پاسخگوی شما باشند.

ماهک حقیقی_ کارشناس حقوقی وکیل باشی