توقیف اموال چگونه است؟

در بسیاری از پرونده‌ها، اگر شاکی از دادگاه حکم توقیف اموال نگیرد ممکن است متهم به محض آگاهی از جریان شکایت، اقدام به مخفی‌کاری یا فروش اموال و تبدیل آنها به طلا یا دلار نماید تا از زیر تعهدات خود شانه خالی کند. در چنین پرونده‌هایی که معمولاً ارقام مالی زیادی در میان است دادگاه به منظور حفظ حقوق شاکی و جلوگیری از سوءاستفاده متهم حکم توقیف اموال منقول و غیرمنقول را صادر می‌کند. این اقدام قضایی باعث می‌شود متهم ملزم به اجرای تعهدات خود در طی رسیدگی به پرونده شده و نتواند از راه‌های فرار و تضییع حقوق شاکی استفاده کند.

برای آشنایی بیشتر با حکم توقیف اموال در این مقاله ابتدا تعریف دقیقی از این حکم ارائه خواهیم داد و سپس انواع مختلف آن را بررسی می‌کنیم. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا با نحوه اجرای حکم توقیف اموال آشنا شده و در صورت لزوم از آن بهره ببرید تا حق و حقوقتان ضایع نشود.

منظور از توقیف اموال چیست؟

حکم توقیف اموال به معنای تصرف موقت یا دائم مقامات قضایی بر اموال یا دارایی‌های یک شخص در جریان یک پرونده قضایی است. این حکم به منظور تضمین تعهدات قانونی افراد صادر می‌شود و می‌تواند شامل توقیف دارایی‌ها، مسدود کردن حساب‌ها یا هر گونه اقدام دیگر برای جلوگیری از سوءاستفاده متهم باشد.

به عبارت دیگر، حکم توقیف اموال ابزاری است که در صورت تلاش متهم برای فرار از تعهدات خود امکان جبران خسارات از طریق اموال یا دارایی‌های منقول و غیرمنقول وی را فراهم می‌کند.

این حکم ممکن است به صورت موقت اعمال شود به این معنا که تا پایان پرونده و با تعهدی معین اموال تحت کنترل مقامات قضایی باقی می‌ماند. در صورت دائمی بودن حکم، اموال به طور کامل به کنترل دولت در می‌آید و دولت می‌تواند هر تصمیمی برای سرنوشت آنها بگیرد.

حکم توقیف اموال می‌تواند به صورت کلی یا جزئی بر روی تمامی اموال یا بخشی از دارایی‌های یک شخص اعمال شود. نوع توقیف و میزان دارایی‌هایی که تحت این حکم قرار می‌گیرند به مقررات و دستورات صادره از سوی قاضی بستگی دارد.

در نهایت، توقیف اموال یک ابزار قانونی موثر برای حفظ دارایی‌ها و پیشگیری از فرار متهم یا مخفی نمودن دارایی‌ها در پرونده‌های حساس کیفری، مدنی و تجاری است. این شیوه به حفظ حقوق شاکی و اجرای عدالت کمک می‌کند و مانع از تضییع حقوق افراد می‌شود.

توقیف در شرایطی مختلفی کاربرد دارد. به عنوان مثال توقیف اموال برای مهریه و یا توقیف اموال برای چک برگشتی و... .

حکم جلب بعد از توقیف اموال

برای گرفتن حکم جلب بعد از توقیف اموال حتما باید از یک مشاوره حقوقی کار بلد و خبره مشاوره دریافت کنید. حکم جلب بعد از توقیف اموال یک مرحله مهم در فرآیند قضایی است که به منظور تضمین اجرای تعهدات قانونی متهم صادر می‌شود. این حکم زمانی صادر می‌شود که متهم پس از توقیف اموال همچنان از انجام تعهدات خود سر باز می‌زند یا تلاش می‌کند از مواجهه با عدالت فرار کند.

مدت زمان توقیف اموال

مدت زمان توقیف اموال بسته به نوع اموالی که قرار است توقیف شود معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ روز متغیر است. البته داشتن یا نداشتن وکیل نیز تأثیر قابل توجهی بر این مدت زمان دارد. به عنوان مثال دادخواست مطالبه مهریه به همراه توقیف اموال در صورت وجود وکیل مجرب و کاربلد با سرعت بیشتری پیش می‌رود.

اعسار بعد از توقیف اموال

اعسار بعد از توقیف اموال به معنای اعلام ناتوانی مالی فرد متعهد (معمولاً مرد در موارد مهریه) پس از توقیف اموال او به دلیل عدم توانایی در پرداخت بدهی یا تعهدات مالی خود است. در چنین مواردی، فرد متعهد می‌تواند با ارائه مدارک و مستندات لازم به دادگاه درخواست اعسار بدهد تا نشان دهد که توانایی مالی برای پرداخت بدهی به طور کامل یا جزئی ندارد.

هزینه توقیف اموال

هزینه توقیف اموال بسته به نوع پرونده، میزان بدهی و تعرفه‌های قانونی مربوط به آن می‌تواند متفاوت باشد. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های دادگاهی، هزینه کارشناسی برای توقیف اموال و هزینه‌های اجرایی است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین هزینه‌های مرتبط با توقیف اموال اشاره می‌کنیم:

هزینه ‌های دادگاهی

·    هزینه دادرسی: این هزینه شامل هزینه ثبت دادخواست و هزینه‌های مربوط به رسیدگی دادگاه است. میزان این هزینه‌ها به نوع دادخواست و میزان مبلغ مورد مطالبه بستگی دارد.

·    هزینه تمبر: برای ثبت دادخواست و صدور حکم توقیف اموال، هزینه تمبر باید پرداخت شود که میزان آن بر اساس مبلغ دعوی تعیین می‌شود.

هزینه کارشناسی برای توقیف اموال

·    هزینه ارزیابی اموال: در برخی موارد، دادگاه برای تعیین ارزش اموال توقیف شده، کارشناس رسمی را منصوب می‌کند. هزینه‌های مربوط به ارزیابی و کارشناسی اموال بر عهده درخواست‌کننده توقیف اموال است.

·    هزینه کارشناس: بسته به پیچیدگی و حجم کار، هزینه‌های کارشناسی می‌تواند متغیر باشد و معمولاً بر اساس تعرفه‌های مصوب کارشناسان رسمی دادگستری محاسبه می‌شود.

هزینه ‌های اجرایی

·    هزینه اجرای حکم: پس از صدور حکم توقیف اموال، هزینه‌های مربوط به اجرای حکم باید پرداخت شود. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های مرتبط با اجرای حکم توسط مقامات قضایی و نیروهای انتظامی است.

·    هزینه نگهداری اموال: در صورتی که اموال توقیف شده نیاز به نگهداری در مکان خاصی داشته باشد، هزینه‌های مربوط به نگهداری و محافظت از این اموال نیز باید پرداخت شود.

هزینه‌ های وکیل

اگر طرفین دعوی از خدمات وکیل استفاده کنند، هزینه‌های مربوط به حق‌الوکاله وکیل نیز باید در نظر گرفته شود. این هزینه‌ها بسته به توافق میان وکیل و موکل می‌تواند متغیر باشد.

چه اموالی قابل توقیف هستند

در قانون اسلامی برخی از اموال قابل توقیف هستند که شامل املاک (زمین، خانه، آپارتمان، مغازه و غیره)، پول نقد و غیرنقد (مانند حساب بانکی)، سهام در نقاط مختلف، حقوق پرداختی، طلب از دیگر افراد و سایر اموالی که در فهرست اموال غیر قابل توقیف نباشند، می‌باشند.

اما قانون‌گذار نیز در نظر دارد که شرایط و نیازهای فرد و خانواده‌اش را در نظر گرفته و توقیف بعضی از اموال را جایز نداند. در هر صورت اموال توقیف شده باید به دقت بررسی شده و قیمت و ارزش آن‌ها مشخص شود و بعد از توقیف، اموال منقول در همان محل باقی می‌مانند مگر اینکه قانون‌گذار تصمیم به انتقال آنها به محل دیگری داشته باشد.

توقیف اموال از طریق اجرای ثبت

بدهی‌هایی که به وسیله اسنادی لازم‌الاجرا مانند چک و مهریه مورد نظر قرار می‌گیرند، نیازمند مراجعه به اداره اجرای احکام مربوطه می‌باشند. در این اداره، متهم معمولاً ده روز فرصت دارد تا بدهی‌های خود را پرداخت کند.

 اگر این کار انجام نشود او ملزم است طی سه روز مبلغی را به عنوان تضمین پرداخت وجه معوقه پرداخت کند. در غیر این صورت، اداره ثبت اقدام به توقیف اموال متهم خواهد کرد و اجازه معامله هیچ ملکی را به او اعطا نخواهد کرد.

مراحل توقیف اموال

توقیف اموال یا از طریق دادگاه انجام میشود یا از طریق اجرای ثبت؛ در ادامه به بررسی هرکدام از این موارد خواهیم پرداخت:

توقیف اموال از طریق دادگاه

در صورتی که متهم پس از صدور حکم یا در حین رسیدگی به پرونده عملی به اجرای حکم ننماید یا قصد داشته باشد اموال خود را منتقل کند اداره قضایی می‌تواند از دادگاه درخواست توقیف اموال او را بدهد.

متهم معمولاً ده روز فرصت دارد تا مبالغ معادل با بدهی خود را به دادگاه پرداخت کند، در غیر این صورت دادگاه اقدامات لازم را انجام داده و اموال او را مسدود می‌کند.

مرحله بعد از توقیف اموال

مرحله بعد از توقیف اموال عموماً شامل اقداماتی است که برای اجرای حکم یا تضمین تعهدات قانونی انجام می‌شود. پس از توقیف اموال، اقدامات قانونی ممکن است شامل ارزیابی دقیق اموال توقیف شده، ثبت این اموال و در صورت لزوم، فروش اموال توقیف شده یا استفاده از آنها برای تأمین بدهی یا تعهدات قانونی باشد. این مرحله ممکن است به دلیل پیچیدگی موارد و شرایط حاکم بر هر پرونده متفاوت باشد و نیاز به رسیدگی دقیق از سوی مقامات قضایی دارد.

یادداشت پایانی

همانطور که در این مطلب مطالعه کردید، توقیف اموال یکی از روش‌های قانونی برای دریافت و مطالبه حق و حقوق است که افراد می‌توانند با بهره از مشاوره یک مشاوره حقوقی کاربلد و مجرب درخواست توقیف بدهند و فرد را ملزم به پرداخت کنند. در این مطلب سعی بر آن داشتیم تا شما را با اصول و نحوه درخواست توقیف اموال بیشتر آشنا کنیم.

نویسنده: پگاه رهبر