نکات کلیدی تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت آزمایشگاه

تأسیس آزمایشگاه، از جمله مواردی است که سود سرشاری را برای صاحبان به همراه دارد. چرا که معاینات پزشکی روز به روز دقیق‌تر شده است. به‌این‌ترتیب، تقریباً تمام پزشکان به تفسیر نتایج آزمایش، برای تشخیص دقیق بیماری نیاز دارند. همین موضوع باعث گسترش چشمگیر آزمایشگاه‌های مختلف شده است. آزمایشگاهی که برای ساختش علاوه بر پول فراوان، باید تخصص، رشته دانشگاهی مرتبط و تجهیزات حرفه‌ای متعدد داشت.

بدیهی است که تجمیع تمام این سرمایه‌ها در دست یک نفر کاملاً غیر ممکن خواهد بود. چاره کار چیست؟ پیدا کردن چند همکار و شریک معتمد و تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت آزمایشگاه با آن‌ها. ایده خلق این مقاله از اینجا نشأت گرفت که اگر متخصصان و صاحبان سرمایه بدانند قرارداد مشارکت چه کمکی به آن‌ها و جامعه می‌کند، لحظه‌ای برای این کار درنگ نمی‌کنند.

پس اگر شما هم سرمایه یا تخصص یا حتی تجهیزات تأسیس آزمایشگاه را در اختیار دارید، همراه وکیل‌باشی بمانید تا زیروبم این قرارداد را بشناسید.

قرارداد مشارکت در ساخت آزمایشگاه به چه معنا است؟

" قرارداد مشارکت در ساخت آزمایشگاه، موافقت‌نامه‌ای میان چند شخص حقیقی یا حقوقی است که مطابق ماده ۵۷۱ قانون مدنی تنظیم می‌شود. طرفین این توافق، پس از ادغام سرمایه‌های نقدی و غیرنقدی خود با یکدیگر و کسب مجوزهای لازم، می‌توانند نسبت به تأسیس آزمایشگاه اقدام کنند. هدف از این شراکت، این است که طرفین علاوه بر درآمد حاصل از فعالیت آزمایشگاه، در سود و زیان آن نیز سهیم باشند."

 آنچه گفتیم یک تعریف کلی از قرارداد تأسیس آزمایشگاه بود بهتر است بدانید بر اساس مفاد ماده ۵۷۱ قانون مدنی عقد شرکت در سه نوع مختلف قابلیت تحقق دارد. مشارکت در ساخت، مشارکت مدنی خصوصی و مشارکت مدنی با بانک، انواع رایج عقد شرکت هستند.

ما در اینجا با دو نوع مشارکت در ساخت و مشارکت مدنی خصوصی سروکار داریم. همچنان همراه ما باشید تا توضیحات تکمیلی هر یک از آن‌ها را ارائه کنیم.

منظور از قرارداد مشارکت در ساخت آزمایشگاه کدام نوع از عقد شراکت است؟ 

یک بار دیگر تعریف بالا را بخوانید سؤال اصلی اینجاست که منظور از سرمایه نقدی و غیرنقدی چیست؟ هنگامی که پاسخ این پرسش را بدانیم، تنظیم قرارداد تا حدودی آسان‌تر خواهد شد. برای تأسیس یک آزمایشگاه علاوه بر یک مکان استاندارد به تجهیزات آزمایشگاهی فراوان و تخصص در راه‌اندازی و مدیریت این مکان نیز نیاز داریم.

 منظور از سرمایه یا آورده نقدی همان پولی است که طرفین برای تأسیس آزمایشگاه اختصاص داده‌اند. حال ممکن است شما به‌عنوان فردی که تخصص کافی در مدیریت آزمایشگاه دارد پولی برای خرید تجهیزات و خرید یا اجاره مکان نداشته باشید. در این حالت شما و چند تن از همکارانتان می‌توانید یک قرارداد مشارکت در ساخت آزمایشگاه منعقد کنید. چگونه؟

قرارداد شراکت کاری در تأسیس آزمایشگاه

آورده نقدی یا همان پول خرید تجهیزات و اجاره مکان با یکی از همکاران شما خواهد بود در مقابل آورده غیرنقدی شما نیز مدیریت آزمایشگاه است. شاید یکی دیگر از همکارانتان آورده غیرنقدی‌اش پیگیری امور مربوط به کسب مجوز و استخدام پرسنل دارای صلاحیت باشد. به‌این‌ترتیب بدون اینکه استرس فراوانی برای ساخت آزمایشگاه متحمل شوید با همکاری و شراکت یکدیگر توانستید به هدف خود برسید.

چنانچه هدف شما و سایر همکاران این باشد که با همکاری یکدیگر یک شراکت کاری راه بیندازید، این توافق در قالب قرارداد مشارکت مدنی خصوصی جای می‌گیرد. این همان حالتی است که در عرف به آن می‌گویند سرمایه از من کار از تو.

 قرارداد مشارکت در ساخت و احداث آزمایشگاه

حال ممکن است قرارداد شما صرفاً برای ساخت مکان آزمایشگاه تنظیم شود که در این صورت عنوان اختصاصی مشارکت در ساخت می‌گیرد. قراردادهای مشارکت در ساخت، آثار و مقررات حقوقی خاص خود را دارند که در مجله وکیل‌باشی بارها به آن پرداخته‌ایم.

این توضیح کوتاه را بگوییم که منظور از قرارداد مشارکت در ساخت این است که مثلاً شما یک زمین در یک نقطه از شهر دارید. این تکه زمین را به توصیه یک متخصص امور آزمایشگاهی قرار است تبدیل به آزمایشگاه کنید. به این صورت که زمین از شما، هزینه ساخت از یک فرد دیگر. در نهایت هر دو طرف در درآمد، سود و زیان به‌دست‌آمده شریک هستید.

شرایط لازم برای تاسیس آزمایشگاه چیست؟ 

آیین‌نامه تأسیس و اداره امور آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی مصوب سال 1387 کلیه شرایط و مراحل لازم برای تأسیس آزمایشگاه را بیان کرده است ما در اینجا به مواد ۴ و ۵ این آیین‌نامه اشاره می‌کنیم.

در ماده ۴ اعلام شده است که احداث آزمایشگاه ابتدا مشروط به کسب موافقت و همچنین دریافت مجوز از کمیسیون تشخیص امور پزشکی موضوع ماده ۲۰ قانون مربوط به مواد خوردنی و آشامیدنی سال ۱۳۳۴ خواهد بود.

 در ماده 5 آیین‌نامه آمده است که هم اشخاص حقوقی و هم اشخاص حقیقی اجازه تأسیس آزمایشگاه را خواهند داشت البته برای اطلاع دقیق از شرایط اشخاص حقیقی بهتر است به متن آیین‌نامه مزبور مراجعه کنید.

در بند ج ماده ۵ تأکید شده که اشخاص حقیقی متقاضی تأسیس آزمایشگاه باید یکی از مدارک زیر را داشته باشند:

1. دکتری تخصصی آسیب‌شناسی بالینی یا تشریحی (یا هر دو) 

2. دکتری تخصصی علوم آزمایشگاهی 

3. دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی

4. دکتری تخصصی یا دارندگان مدرک PHD با گرایش بالینی در یک یا چند مورد از موارد قید شده در ماده 3 

جالب است بدانید که برخی از فارغ‌التحصیلان رشته‌های دانشگاهی علوم پزشکی مجوز تأسیس درمانگاه را خواهند داشت. به‌این‌ترتیب، قرارداد مشارکت در ساخت درمانگاه نیز یکی از پرکاربردترین قراردادهای موجود در میان اهالی رشته‌های علوم پزشکی محسوب می‌شود.

قرارداد مشارکت در ساخت آزمایشگاه را چگونه بنویسیم؟ 

به‌طورکلی، نحوه نوشتن قرارداد مشارکت، به این صورت است که ارکان زیر در متن توافق‌نامه درج می‌شوند:

ماده 1: طرفین قرارداد

ماده 2: موضوع قرارداد

ماده 3: مدت قرارداد

ماده 4: سرمایه طرفین

ماده 5: سهم هر یک از شرکا

ماده 6: نحوه تقسیم سود و زیان

ماده 7: تعهدات شرکا

ماده 8: فسخ قرارداد و شرایط آن

ماده 9: فورس ماژور

ماده 10: حل‌وفصل اختلافات

ماده 11: نسخه‌‎های قرارداد

تأکید می‌کنیم که پیش از امضای هرگونه قرارداد از یک وکیل متخصص، مشاوره حقوقی بگیرید. به این صورت، مطمئن می‌شوید شرایطی که شما به آنها پایبند هستید، قانونی و متناسب با نیازهای شما است.

نکات حقوقی مهم برای انعقاد قرارداد مشارکت در ساخت آزمایشگاه 

تنظیم یک قرارداد مشارکت در ساخت آزمایشگاه به دلیل داشتن مسائل حقوقی و مالی، نیازمند دقت و شفافیت کامل است. در این راستا، نکات حقوقی مهمی که باید پیش از امضای قرارداد رعایت شود عبارت‌اند از:

• تعهدات طرفین:

 ضروری است که تعهدات هر شریک در قرارداد به طور دقیق شرح داده شود تا مشخص شود که هر یک از شرکا چه وظایفی برعهده دارند.

• مدت قرارداد: 

مدت قرارداد باید به طور دقیق مشخص شود تا هر طرف از تاریخ شروع و پایان آن مطلع باشد.

• محاسبه دقیق سهم‌الشرکه و نحوه تقسیم سود و زیان: 

در این‌گونه قراردادها، محاسبه سهم هر طرف بر اساس میزان آورده‌اش، واقعاً کار دشواری است. چرا که معمولاً یکی از شرکا سرمایه‌ای غیرنقدی نظیر طرح ایده، تخصص در اجرای پروژه امثال آن را دارد. این در حالی است که سرمایه مادی به‌راحتی قابل تقویم است؛ اما محاسبه سرمایه معنوی پیچیده است. ازاین‌رو، بهتر است از یک وکیل آگاه کمک بگیرید.

تضمینات در قرارداد مشارکت در ساخت آزمایشگاه: باید تضمین‌های لازم جهت پایبندی بیشتر شرکا به شرایط قرارداد در نظر گرفته شود.

• شرایط فسخ قرارداد:

در این بند باید شرایط فسخ قرارداد مشارکت مانند نقض تعهدات از سوی شرکا، عدم اجرای شرایط مورد توافق، توقف فعالیت آزمایشگاه و مسائلی ازاین‌دست را مشخص کنید.

و اما جمع‌بندی مطلب

همان‌طور که خواندید، در این نوشته کلیات، ارکان و نکات حقوقی قرارداد مشارکت در ساخت آزمایشگاه را توضیح دادیم. قراردادی که می‌تواند در قالب یک شراکت کاری سودآوری خوبی برای شما و سایر شرکایتان داشته باشد؛ به این شرط که در تدوین و تنظیم آن دقت کافی به خرج بدهید.

اطمینان حاصل کنید که تمام مواد و بندهای قرارداد به طور صحیح و با شفافیت کامل قید شده و هیچ ابهامی وجود ندارد. در پایان باید خاطرنشان کنیم که وکلای باتجربه تیم وکیل‌باشی ضمن برخورداری از دانش فراوان در امر قراردادنویسی، هر نوع قرارداد آماده و سفارشی مورد نیازتان را به‌صورت کاملاً تخصصی تنظیم می‌کنند. علاوه بر این، نیز جهت آسودگی بیشتر شما، تیم وکیل‌باشی مجموعه گسترده‌ای از انواع قراردادهای مشارکت را در سایت قرار داده است. 

راضیه حبیبی_ کارشناس حقوقی وکیل‌باشی