قرارداد کار کنتراتی چیست و چرا نباید از این اصطلاح استفاده کنیم

همه ما بارها و بارها، اصطلاحات، واژه‌ها و جملاتی را شنیده‌ایم که با معنای واقعی‎شان ارتباط نزدیکی ندارند. این موضوع در مسائل حقوقی هم وجود دارد. به نحوی که ممکن است یک اصطلاح یا کلمه در میان مردم رواج پیدا کند، اما با آنچه در واقعیت وجود دارد تفاوت زیادی داشته باشد. قرارداد کار کنتراتی، یکی از همین نمونه‌ها است.

قراردادی که اغلب ما در ساختمان‌‎سازی از آن استفاده می‌کنیم و مثلاً می‌گوییم: "برای برقکاری ساختمانم، یک برقکار را به صورت کنتراتی گرفته‌ام". در واقع، آنچه در این مثال با آن روبرو هستیم، استفاده از یک پیمانکار متخصص در امور برق ساختمان است که به اشتباه، در میان مردم به کار کنتراتی شناخته می‌شود.

قراردادهای پیمانکاری، یکی از رایج‌ترین قراردادهایی هستند که در حوزه‌های مختلف شغلی و کاری کاربرد دارند، و فقط به ساختمان‌سازی محدود نیستند. در همین راستا، در این مطلب از وکیل‌باشی قصد داریم به معرفی کامل قرارداد پیمانکاری بپردازیم. 

چنانچه شما هم درمورد قرارداد کار کنتراتی دچار ابهام هستید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

قرارداد کار کنتراتی چیست؟ 

کنتورات از کلمه Contract به معنی قرارداد گرفته شده و در لغت‎نامه‌ایی مانند دهخدا به پیمان، مقاطعه و پیمان بستن معنی شده است.

هرچند در این رابطه در مقدمه اشاره کوتاهی داشتیم، اما برای اینکه بدانید قرارداد کار کنتراتی چیست، باید بگوییم که: "منظور از قرارداد کنتراتی همان قرارداد پیمانکاری است که علاوه بر قانون مدنی، از شرایط عمومی پیمان مصوب سازمان برنامه و بودجه کشور نیز پیروی می‌کند." بهتر است بدانید علی‎رغم تصور عموم افراد، در پیمانکاری، مطالبه حقوق و مزایای ذکر شده در قانون کار امکان پذیر نیست."

حال که متوجه شدید استفاده از واژه قرارداد کار کنتراتی کاملاً اشتباه است و در عالم حقوق چنین اصطلاحی وجهه قانونی ندارد، نوبت آن است که درمورد قرارداد پیمانکاری صحبت کنیم.

در مقاله انواع قرارداد کار درباره قراردادهای کاری مشمول قانون کار به صورت مفصل توضیح داده‌ایم. اگر می‌خواهید قراردادی جدای از پیمانکاری منعقد کنید، خواندن آن مطلب خالی از لطف نیست.

قرارداد پیمانکاری و اجزای اصلی آن

قرارداد پیمانکاری، میان کارفرما و پیمانکار منعقد می‌شود. در واقع، کارفرما برای انجام بخش‌های مختلف یک پروژه به پیمانکار نیاز دارد. مثلاً شهرداری گلکاری خیابان‌های شهر را از طریق قرارداد پیمانکاری به یک یا چند پیمانکار (مقاطعه کاری) محول می‌کند. این در حالی است که برای تعمیرات و بازسازی آسفالت کوچه‌ها و معابر، به تجهیزات خاص و پیمانکار متخصص در این حوزه  نیاز دارد.

بنابراین، قراردادهای پیمانکاری، بر خلاف تصور عموم افراد، محدود به پروژه‌های ساختمان‌سازی نبوده و طیف وسیعی از کسب و کارها را در بر می‌گیرند. بهتر است بدانید که به قرارداد پیمانکاری، قرارداد مقاطعه‌کاری نیز گفته می‌شود. برای آشنایی بیشتر با پیمانکاری در حوزه‌های مختلف کاری، چند نمونه از رایج‌ترین آن‎ها را در ادامه نام می‌بریم.

·      قرارداد پیمانکاری دکوراسیون داخلی

·      قرارداد پیمانکاری خط انتقال گاز

·      قرارداد پیمانکاری شهرداری و ارگان های دولتی

·      قرارداد پیمانکاری برق

·      قرارداد پیمانکاری تعمیرات ساختمان

تنظیم قراردادهای پیمانکاری، همچون تنظیم قرارداد کار، به دقت، تخصص و تجربه فراوان در زمینه قراردادنویسی نیاز دارد؛ بنابراین، هیچ‌گاه به تنهایی برای نوشتن این‎گونه توافقات اقدام نکنید. وکلای تیم وکیل‌باشی ضمن برخورداری از سال‌ها تجربه در زمینه قراردادنویسی، برای شما فرم قرارداد پیمانکاری تک نفره را آماده کرده اند که بتوانید به راحتی و فقط با دانلود، به دو نسخه wordوpdf فرم دسترسی پیدا کرده و از آن بهره مند شوید.

پیمانکار یا مقاطعه‌کار چه کسی است؟

پیمانکار، مقاطعه‌کار و کنتراکتور (Contractor) شخصی است که ضمن امضا قرارداد پیمانکاری، نسبت به اجرا و اتمام موضوع قرارداد پیمان متعهد شده و در مقابل انجام کار، از کارفرما حق‎ الزحمه یا بها دریافت می‌کند.

مقاطعه‌کار بر اساس قرارداد منعقد شده موظف است، عمل مورد تعهد خود را در زمان معین به اتمام برساند. پیمانکار ممکن است یا شخص حقیقی (مثلاً آقای ابراهیمی) یا شخص حقوقی (مثلاً شرکت توسعه برق) باشد که برای انجام پروژه‌های ساختمانی، حمل و نقل، خدمات فنی و مهندسی و ... به کار گرفته می‌شود.

 قرارداد پیمانکاری از کدام قانون تبعیت می‎کند؟

در ادامه این مبحث که قرارداد کار کنتراتی چیست؟ به اینجا رسیدیم که این اصطلاح کاملاً اشتباه است و قرارداد پیمانکاری نیز تابع شرایط و قوانین خاص خود است.

اینکه کارفرمایان و پیمانکاران موظف‌اند طبق کدام قوانین قرارداد خود را تنظیم کنند، به نوع شخصیت طرفین قرارداد پیمانکاری بستگی دارد. همان‎طور که در پاراگراف قبلی اشاره کردیم، کارفرما و پیمانکار می‎توانند اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند.

1) طرفین قرارداد پیمانکاری اشخاص حقیقی باشند

بر همین اساس، چنانچه قرارداد پیمانکاری میان اشخاص حقیقی منعقد شود، تابع ماده 10 قانون مدنی خواهد بود. مثلاً آقای احمدی که کارفرما است، از آقای سعیدی می‌خواهد که تعمیرات 20 دستگاه کامپیوتر شرکتش را برعهده بگیرد. اینکه آقای سعیدی در محل شرکت این کار را انجام دهد یا در کارگاه خودش، تجهیزات مورد نیاز را خودش بخرد یا کارفرما و مسائلی از این دست، باتوجه‌به توافقات طرفین مشخص می‌شوند.  

احتمالاً این قرارداد را که بین دو شخص حقیقی است با قرارداد کار اشتباه گرفته‌اید. هیچ ایرادی ندارد، کافی است به مطلب همه چیز درباره قراردادهای استخدامی مراجعه کنید تا متوجه ماهیت قراردادهای کاری شوید.

2)   یکی از طرفین قرارداد پیمانکاری دولت باشد

چنانچه کارفرما یا پیمانکار یا هر دوی آن‎ها دولتی باشند، علاوه بر تبعیت از ماده 10 قانون مدنی یا همان اصل آزادی قراردادها، باید از تمام شرایط عمومی پیمان مصوب سازمان برنامه و بودجه کشور نیز پیروی کنند.

در انتها باید خاطرنشان کنیم که قرارداد پیمانکاری، جزئیات و پیچیدگی‎های فراوانی دارد که به‌هیچ‌عنوان در قالب یک یا دو مقاله نمی‌توان آن را توضیح داد. پس، بهتر است حتماً پیش از انعقاد این توافق، از فرآیند مشاوره حقوقی آنلاین بهره بگیرید و قراردادتان را نزد یک وکیل متبحر بنویسید.

و اما جمع‌بندی مطلب

در این نوشته توضیح دادیم که قرارداد کار کنتراتی چیست و چرا نباید از این اصطلاح استفاده کنیم. ب اسا آنچه در متن توضیح دادیم، قرارداد پیمانکاری، اصطلاح صحیح قرارداد کنتراتی است و این توافق میان کارفرما و مقاطعه‌کار تنظیم می‌شود.

هرچند در طول این مطلب تلاش کردیم تا با کلیات و اصول این قرارداد آشنا شوید؛ اما توصیه می‌کنیم نگارش این قرارداد دشوار را به یک وکیل کاردان بسپارید. 

راضیه حبیبی_ کارشناس حقوقی وکیل‌باشی